Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΥ Καθηγητή Θεσμών και Πολιτικής Χωροταξίας-Πολεοδομίας, μέλους του Συλλόγου Ελλήνων πολεοδόμων και Χωροτακτών, δικηγόρου
Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 23 Ιανουαρίου 2011
Η Αθήνα (ο σημερινός Δήμος Αθηναίων) είχε την τύχη να αναπτυχθεί με το ιδανικό πολεοδομικό πρότυπο της οργανικής (πυκνής, συνεκτικής) πόλης με το κέντρο της (ιστορικό και εμπορικό) και τις γύρω απ' αυτό γειτονιές (συνοικίες) με την ανάμειξη συμβατών χρήσεων γης, χωρίς το διαχωρισμό τους.
Ετσι, το κέντρο και οι γειτονιές της χρησιμοποιούνται όχι μόνο για τη διαβίωση αλλά και την εργασία και αναψυχή των ανθρώπων που ενοικούν σε αυτές. Η μικτή χρήση ευνοεί την ανάπτυξη της γειτονιάς με την ποικιλία και τη ζωτικότητα. Ο δημόσιος χώρος είναι πλήρως εναρμονισμένος με τον ιδιωτικό χώρο. Με τον εναρμονισμό αυτό ο ένας χώρος (δημόσιος) εμφανίζεται ως συνέχεια του άλλου χώρου (ιδιωτικού). Επίσης ο συνεκτικός χαρακτήρας της πόλης σε συνδυασμό με τη μικτή χρήση εξασφαλίζει τη διαβίωση, εργασία και διασκέδαση στην ίδια περιοχή, χωρίς να χρειάζεται μετακίνηση των πολιτών σε άλλες περιοχές, όπως συμβάινει με την κατακερματισμένη πόλη (οικιστική περιοχή) του Μάνου και τον μεταλλαγμένο νόμο Τρίτση στις νέες περιοχές ένταξης-επέκτασης.
Ομως η αρμονική πολεοδομική ανάπτυξη της Αθήνας παραμορφώθηκε με μια καταστροφική πολιτική του τότε υπουργού Δημοσίων Εργων και μετέπειτα πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή, οποίος διαίρεσε την περιοχή της Αθήνας σε τομείς, στους οποίους καθόρισε υπερβολικά υψηλούς συντελεστές δόμησης για να ευνοηθεί η πολυκατοικιοποίηση, η οποία με το σύστημα της αντιπαροχής και το συνεχές οικοδομικό σύστημα έκανε αγνώριστη την όμορφη Αθήνα με την πλήρη υποβάθμιση του κέντρου και την εξαφάνιση των γειτονιών.
Κατά καιρούς διάφοροι πολιτικοί και δήμαρχοι της πόλης θυμούνται, κυρίως παραμονές των εκλογών, το «χάλι» της Αθήνας και προτείνουν διάφορες παρεμβάσεις στον πολεοδομικό ιστό της πόλης, εξωραϊστικού κυρίως χαρακτήρα, οι οποίες λόγω έλλειψης πολιτικής βούλησης, σπάνια πραγματοποιούνταν, με συνέπεια την επιδείνωση του περιβάλλοντος και την μετακίνηση των κατοίκων της από τις άλλλοτε γειτονιές της στα προάστια. Ετσι οι γειτονιές της εγκαταλείφθηκαν από τους κατοίκους και το κέντρο γέμισε παντός είδους νόμιμους και παράνομους μετανάστες.
Πληροφορηθήκαμε από τα ΜΜΕ ότι από τον πρωθυπουργό συστάθηκε διυπουργική επιτροπή για να δώσει λύσεις στο σημαντικό πρόβλημα αυτό της Αθήνας με τις ανάλογες παρεμβάσεις.
Αν πραγματικά υπάρχει βούληση ώστε να αλλάξει το τοπίο και να επιστρέψουν οι Αθηναίοι που εγκατέλειψαν την πόλη, το μόνο αποτελεσματικό μέτρο που θα λύσει οριστικά το πρόβλημα είναι η εφαρμογή του θεσμού της ολοκληρωμένης αστικής παρέμβασης που εισήχθη στη χώρα μας στο τέλος του 1999. Μέσω της περιβαλλοντικής και κοινωνικής αειφορίας (βιώσιμη ανάπτυξη) μπορεί να προωθηθεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο στο πλαίσιο των κατευθύνσεων του ευρύτερου σχεδιασμού, κυρίως του ρυθμιστικού, εφόσον για την Αθήνα και την ευρύτερη περιοχή της δεν υπάρχει μέχρι σήμερα χωροταξικός σχεδιασμός.
Ο ολοκληρωμένος αυτός σχεδιασμός, που δεν δρα μόνο στον φυσικό αλλά και στον οικονομικό και κοινωνικό χώρο, έχει ως στόχο τη βελτίωση των υποδομών και των βασικών εξυπηρετήσεων την αντιμετώπιση της ανεργίας και τη δημιουργία επαρκών ευκαιριών απασχόλησης, την ενσωμάτωση των λειτουργιών και των κοινωνικών ομάδων στο αστικό σύστημα και την καταπολέμηση του κοινωνικού διαχωρισμού.
Ακόμη στοχεύει στην αρμονική διάρθρωση των χρήσεων γης , τη συνετή διαχείριση του αστικού οικοσυστήματος, την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, την ανάπτυξη μέσων πρόσβασης και διακίνησης αγαθών φιλικών προς το περιβάλλον, τη διατήρηση και ανάδειξη της αστικής πολιτιστικής κληρονομιάς καθώς και τη γενικότερη κοινωνική, οικονομική, περιβαλλοντική και πολιτιστική αναζωογόνηση της πόλης της Αθήνας.
Μόνο με μια ολοκληρωμένη παρέμβαση, η οποία χρηματοδοτείται και από την Ε.Ε., μπορεί να αντιμετωπισθεί με επιτυχία το μεγάλο πρόβλημα της Αθήνας. Ολες οι άλλες παρεμβάσεις εξωραϊστικού χαρακτήρα ναι μεν χρειάζονται για να απαλυνθεί λίγο το μεγάλο «χάλι» της πόλης, αλλά ο αποσπασματικός χαρακτήρας τους δεν λύνει το πρόβλημα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου