Παρασκευή 16 Μαΐου 2014

Πέντε σκέψεις για την Αθήνα

ΘΟΔΩΡΗΣ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, Η Καθημερινή, 16.05.2014

Μεθαύριο οι πολίτες της χώρας θα επιλέξουν 325 δημάρχους και 13 περιφερειάρχες, και με αυτή την αφορμή θα ήθελα να γράψω πέντε πράγματα για την πόλη της Αθήνας. Προσέξατε ότι έγραψα «την πόλη της Αθήνας». Οχι τον «Δήμο της Αθήνας».

1. Η Αθήνα θα έπρεπε να είναι ένας δήμος.
Το 1920 στον Δήμο της Αθήνας ανήκαν, μεταξύ άλλων, περιοχές όπως η Κηφισιά, το Μαρούσι, η Βουλιαγμένη και το Περιστέρι. Η αύξηση του πληθυσμού οδήγησε για κάποιο λόγο στην κατάτμησή της σε περισσότερους – σήμερα, αν τα υπολογίζω σωστά, η μητροπολιτική περιοχή των Αθηνών χωρίζεται σε περίπου 37 δήμους, από τους συνολικά 65 της περιφέρειας Αττικής.


Κατά τη γνώμη μου, αυτοί οι 37 θα έπρεπε να είναι ένας.

Σε πόλεις όπως το Λονδίνο, το Παρίσι και τη Νέα Υόρκη, ο δήμαρχος διοικεί τις υπηρεσίες που εξυπηρετούν ολόκληρη την πόλη, όχι μόνο το ιστορικό της κέντρο. Για να γίνει η Αθήνα μια μοντέρνα, ελκυστική και ακμάζουσα πόλη, θα πρέπει να υλοποιηθούν πολιτικές που θα αφορούν ολόκληρο τον αστικό ιστό, και για να γίνει αυτό θα πρέπει να έχει ενιαία διοίκηση.

Τις πολιτικές αυτές μπορεί κανείς εν μέρει να τις εντοπίσει στο εξαιρετικό βιβλίο «Triumph of the City» του Εντουαρντ Γκλέιζερ, έναν ύμνο για τις πόλεις και την αστικοποίηση. Eνδεικτικά:

2. Η Αθήνα πρέπει να προσελκύσει μετανάστες.
Οι πόλεις που ακμάζουν στη Γη έχουν ένα κοινό: αποτελούν πόλο έλξης για μετανάστες. Τα παραδείγματα της Σιγκαπούρης, της Νέας Υόρκης, του Σικάγου, του Βανκούβερ, είναι όλα χαρακτηριστικά: Aκμάζουν επειδή προσελκύουν νέο αίμα, ταλαντούχους, δημιουργικούς, εργατικούς και φιλόδοξους ανθρώπους που επιλέγουν να μετακομίσουν εκεί για να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες που τους προσφέρει ένα υγιές αστικό περιβάλλον. Καμία πόλη του κόσμου δεν μπορεί να ακμάσει ραγδαία (όπως χρειάζεται να ακμάσει η Αθήνα) στηριζόμενη μόνο στους υπάρχοντες κατοίκους της και στις γενετήσιες ορμές τους. Μόνο φρέσκα μυαλά και φρέσκα εργατικά χέρια μπορούν να αλλάξουν μια πόλη και να την κάνουν πιο πλούσια.

Αντε πες το στον Αρη Σπηλιωτόπουλο και στους ναζί αυτό, να πάθουν αποπληξία.

Οχι, πραγματικά. Πες το τους. Μπορεί όντως να πάθουν αποπληξία.

3. Η Αθήνα πρέπει να αποκτήσει αξιοπρεπή πανεπιστήμια.
Πέρα από τις αυτονόητες συνέπειες της ύπαρξης καλών σχολείων, υπάρχει και άλλη μία: Τα καλά σχολεία σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης προσελκύουν επιλεκτικούς και μορφωμένους γονείς, ενώ καλά πανεπιστήμια που παράγουν σοβαρό ερευνητικό έργο και ικανούς αποφοίτους προσελκύουν ταλαντούχους φοιτητές και γεννούν καινοτόμους και ζωντανές επιχειρήσεις. Στην Ελλάδα, η εκπαίδευση είναι θέμα της κεντρικής εξουσίας (ενδεχομένως ορθώς), αλλά ίσως με την απελευθέρωση των πανεπιστημίων οι δήμοι να μπορούσαν να διαδραματίσουν ένα σημαντικότερο ρόλο εκεί. Η πόλη της Αθήνας θα έπρεπε οπωσδήποτε να έχει πανεπιστήμια παγκόσμιας εμβέλειας (όπως έχουν η Κωνσταντινούπολη ή το Τελ Αβίβ, ας πούμε) και όχι μόνο για λόγους πρεστίζ.

4. Η Αθήνα πρέπει να ψηλώσει.
O Γκλέιζερ εξηγεί με πολυάριθμα παραδείγματα ότι οι πόλεις με εξαιρετικά αυστηρούς πολεοδομικούς κανονισμούς καταλήγουν –αν κάνουν όλα τα υπόλοιπα σωστά– να γίνουν πάρα πολύ ακριβές και, ως εκ τούτου, να μην μπορούν να προσελκύσουν νέους και δραστήριους επαγγελματίες της μεσαίας τάξης ή να κρατήσουν τους φτωχότερους κατοίκους τους. Πόλεις όπως το Σικάγο, που απελευθερώνουν σχετικά εύκολα τη δόμηση και χτίζουν ψηλά κτίρια για να καλύψουν τη ζήτηση, δημιουργώντας ταυτόχρονα έτσι έναν ζωντανό αστικό πυρήνα (και γλιτώνοντας την ενεργοβόρα κατάρα των προαστίων), αναπτύσσονται γρήγορα. Στην περίπτωση της Αθήνας, που παρακμάζει, δεν λείπουν τα τετραγωνικά. Αν όμως ποτέ αρχίσει η πόλη να αναπτύσσεται ξανά, αυτή η ανάπτυξη δεν πρέπει να γίνει σε πλάτος, γεμίζοντας με πενταώροφες πολυκατοικίες όλες τις πεδιάδες και τους λόφους της Αττικής, όπως γινόταν έως τώρα, αλλά σε ύψος. Δεδομένης της συνεχιζόμενης οικοδομικής μιζέριας, και της πληθώρας άδειων και ετοιμόρροπων κτιρίων στο κέντρο της, ίσως να ήταν χρήσιμες και πιο δραστικές λύσεις σε αυτό τον τομέα.

5. Η καταπολέμηση του NIMBY.
ΝΙΜΒΥ σημαίνει «not in my back yard», το φαινόμενο κατά το οποίο οποιοσδήποτε ιδιοκτήτης αντιδρά σε οτιδήποτε κάνει τη ζωή του στην πόλη χειρότερη, από τον κάτοικο της Κερατέας που δεν θέλει τον ΧΥΤΑ μέχρι τον γείτονα που κάνει προσφυγή στα δικαστήρια επειδή ο απέναντι θέλει να χτίσει στο οικόπεδό του και θα του κόψει τη θέα. Το καλύτερο χαρακτηριστικό της πόλης είναι ότι φέρνει ανθρώπους –και ταλέντα, και ιδέες– πιο κοντά, κάτι ελάχιστα χρήσιμο όταν οι πολίτες αυτοπεριχαρακώνονται στα μικροσυμφέροντά τους και αδιαφορούν για το κοινό, ευρύτερο συμφέρον. Στην Ελλάδα το NIMBY είναι αυτονόητος τρόπος κοινωνικής συμπεριφοράς – και μια μόνιμη τροχοπέδη για κάθε ανάπτυξη. Ολα τα προηγούμενα μπορούν να τα διεκδικήσουν οι νικητές αυτής ή της επόμενης Κυριακής. Ετούτο το τελευταίο, όμως, είναι κυρίως δουλειά των ψηφοφόρων.

1 σχόλιο:

  1. Winstar casino: 50 Free Spins No Deposit + 30
    WINSTAR CASINO, a 군산 출장샵 leading 김제 출장샵 UK Casino and Resort, has teamed up with bet365 창원 출장안마 to offer 50 Free Spins no deposit to 경기도 출장샵 new and 영주 출장마사지 existing players. The code works

    ΑπάντησηΔιαγραφή