Πέμπτη 30 Δεκεμβρίου 2010

Η κρίση κόντυνε το χριστουγεννιάτικο δέντρο της Αθήνας

  • Της Μαριλης Mαργωμενου, Η Καθημερινή, 30/12/2010
Δεν είναι εύκολο να το εντοπίσετε. Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι επισκέπτες της πλατείας Συντάγματος είθισται να το ρωτούν «μα πού είναι το χριστουγεννιάτικο δέντρο;» ενώ στέκονται τρία μέτρα μακριά απ’ τη ρίζα του. Βλέπετε, στην Αθήνα των φετινών, μελαγχολικών γιορτών, το χριστουγεννιάτικο δέντρο καταργήθηκε. Στη θέση του, ο δήμαρχος λάνσαρε ένα κυπαρίσσι στολισμένο με μοβ λαμπάκια. Κι έτσι, για μια ακόμη χρονιά, η ιστορία του δέντρου της Αθήνας μοιάζει να ευθυγραμμίζεται με τις ιστορίες που ζουν οι άνθρωποι που περνούν από δίπλα του: οι δημότες της πόλης των Αθηνών.
Γιατί στην πραγματικότητα, πάντα η Αθήνα είχε ένα δέντρο στα μέτρα της. Τον παλιό εκείνο τον καιρό, που η πόλη φιλοδοξούσε να δοξαστεί στα πέρατα του κόσμου, στο Σύνταγμα ο Δ. Αβραμόπουλος είχε στήσει αυτό που του άρεσε να αποκαλεί «το ψηλότερο δέντρο της Ευρώπης». Τι κι αν ο Θ. Πάγκαλος, που τότε ήταν στην αντιπολίτευση, υπομειδιούσε ρωτώντας «πώς είναι δυνατόν να περηφανεύεται για ένα δέντρο που δεν είναι δέντρο;».
Ο κ. Αβραμόπουλος με τα 60 χιλιόμετρα γιρλάντας και τα 100.000 λαμπιόνια πάνω στους αλουμινένιους σωλήνες που υποδύονταν το δέντρο, κατάφερε πράγματι να δοξαστεί στα πέρατα του κόσμου. Αν όχι στη Νέα Υόρκη και το Παρίσι, σίγουρα στο Κουρδιστάν, την Αλβανία, και το Πακιστάν. Βλέπετε, τη χαρούμενη εκείνη εποχή, οι μετανάστες στη χώρα μας δεν είχαν ακόμη δικτυωθεί εορταστικώς, κι έτσι τη νύχτα της Πρωτοχρονιάς το δέντρο του κ. Αβραμόπουλου γινόταν το κέντρο μιας μικρής Βαβέλ: στη μέση ένας τραγουδιστής, και γύρω γύρω οι απόκληροι των Αθηνών να παλεύουν ποιος θα πρωτοσκαρφαλώσει στα φυσικά δέντρα της πλατείας, μήπως και δει τον τραγουδιστή…
Κι ύστερα, ο κ. Αβραμόπουλος μεταφυτεύτηκε στη Ρηγίλλης, και τη θέση του στη δημαρχιακή γλάστρα πήρε η Ντόρα Μπακογιάννη. Εκεί κάπου ξεκίνησε το επόμενο χριστουγεννιάτικο έπος, που θα μπορούσε να έχει τίτλο «απ’ τα ξωτικά στα τρωκτικά». Καθώς η Αθήνα περνούσε ανέφελες χριστουγεννιάτικες μέρες, η δήμαρχος απέσυρε το ενδιαφέρον της για το δέντρο, και εγκαινίασε τη «Ζαχαρούπολη» στο Σύνταγμα, με τα σπιτάκια - ζαχαροπλαστεία στα οποία τριγυρνούσαν παιδάκια μεταμφιεσμένα σε ξωτικά. Και στο εσωτερικό των μικρών σπιτιών, περίμεναν τα τρωκτικά: στη «Ζαχαρούπολη», μια σοκολάτα κόστιζε 26 ευρώ κι ένα ζαχαρωτό 34! Κι έτσι, σα να επρόκειτο για παραμύθι με ήρωες εφοριακούς, την παραμονή Πρωτοχρονιάς έκαναν απόβαση τα κλιμάκια του υπουργείου Ανάπτυξης κι αντί για ευχές και δώρα μοίρασαν σε κάθε απατηλό Ζαχαρο-πωλητή κι από ένα πρόστιμο για αισχροκέρδεια...
Αλλά ακόμη κι έτσι, οι Αθηναίοι θα προτιμούσαν να ξαναζήσουν αυτόν τον εορτασμό, παρά εκείνον που τους ξημέρωνε μαζί με το όχι και τόσο ευτυχές έτος 2008. Βλέπετε, το δέντρο του 2008 στο Σύνταγμα πέρασε τα πάνδεινα: πρώτα το έκαψαν οι αντιεξουσιαστές, ύστερα οι πολίτες το στόλισαν με σκουπίδια και άλλα εορταστικά κατάλοιπα, και στο τέλος το κύκλωσαν οι άνδρες των ΜΑΤ, που επί ένα δεκαπενθήμερο το φυλούσαν μέρα - νύχτα με τα κράνη τους να κάνουν μοναδικό χριστουγεννιάτικο εφέ, σα γιγαντιαίες χριστουγεννιάτικες μπάλες. Στην επαναστατημένη Αθήνα εκείνου του Δεκέμβρη ο Νικήτας Κακλαμάνης έγινε ο πρώτος δήμαρχος που άναψε το δέντρο της πόλης δύο φορές - κι αυτό χωρίς να υπολογίσουμε την τρίτη φορά που το «άναψαν» διά της μεθόδου της μολότοφ οι κουκουλοφόροι νεαροί.
Μετά απ’ αυτό τον εορτασμό, ποιος να το έλεγε πως το χριστουγεννιάτικο δέντρο της Αθήνας που άντεξε τόσες κακουχίες δύο χρόνια μετά θα φυλλορροούσε μαζί με τις ψήφους του Νικήτα Κακλαμάνη; Γιατί μπορεί ο απερχόμενος δήμαρχος πέρυσι με σαρδόνιο χαμόγελο να έλεγε στον κ. Σαμαρά «και το επόμενο δέντρο εγώ θα το ανάψω!», αλλά με το που άνοιξαν οι κάλπες και τον τσουρούφλισε η δυναμική του κ. Καμίνη, ο δήμαρχος έπαθε ό,τι και το πελεκούδι της παροιμίας. Και καθώς μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά, απ’ την καμένη γούνα του «άρπαξε» και το χριστουγεννιάτικο δέντρο της πόλης.
Κι έτσι κάπως, δεκαπέντε χρόνια μετά το «ψηλότερο δέντρο της Ευρώπης», η Αθήνα κατέληξε να φωταγωγήσει φέτος το «ψηλότερο φυσικό δέντρο της πλατείας». Αλλά βέβαια, όλα είναι σχετικά. Το δέντρο της Αθήνας είναι τόσο ψηλό όσ
Και μπορεί το αισθητικό αποτέλεσμα να μοιάζει περισσότερο με γιορτινό ντεκόρ σε επαρχιακό νεκροταφείο, αλλά καλά είναι να θυμόμαστε πως αν δεν υπήρχε στο Σύνταγμα το συγκεκριμένο κυπαρίσσι, το αμέσως «ψηλότερο φυσικό δέντρο της πλατείας» θα ήταν ο κοκοφοίνικας απέναντι απ’ τη Μεγάλη Βρετανία. Τον οποίο πιθανόν να στολίσουμε σε κάποια άλλα Χριστούγεννα, πολλές δεκαετίες μετά: τότε που σύμφωνα με τις προβλέψεις των οικονομολόγων, η Αθήνα θα (ξανα)γίνει Saint Tropez των Βαλκανίων…

Ενας λευκός καμβάς, εκατομμύρια χρώματα

  • Tης Ξενιας Kουναλακη, Η Καθημερινή, 30-12-10'
Στο συγκινητικό «Εθνικό Κήπο» του Απόστολου Καρακάση, που τιμήθηκε πέρυσι με το Βραβείο Κοινού στο φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, αποκαλύπτεται μια αυτόνομη κοινότητα αστέγων, ηλικιωμένων, ερωτευμένων, που ζει, ερωτεύεται και πεθαίνει στη σκιά των υπεραιωνόβιων δέντρων. Μοιάζει παράδοξο στις σημερινές συνθήκες αθηναϊκής παράνοιας να υπάρχει καλά κρυμμένη τόση ανθρωπιά και τρυφερότητα, περιφραγμένη, προστατευμένη από τα άγρια ζώα, τους υστερικούς κατοίκους της πρωτεύουσας, που τσαλαβουτούν στα σκουπίδια, βρίζονται και βουλιάζουν όλο και πιο βαθιά στην κατάθλιψη. Είναι όμως κι ελπιδοφόρο ότι δεν έχει καταλυθεί οποιαδήποτε έννοια αλληλεγγύης, πως δεν έχει επικρατήσει παντού η βρώμα και η αθλιότητα. Οτι υπάρχουν ακόμη θύλακοι ομορφιάς και γαλήνης, όπως στο αναπλασμένο Πεδίον του Αρεως, που παραδόθηκε προχθές στους πολίτες από την υπερνομαρχία Αθηνών–Πειραιώς. Στις φωτογραφίες εμφανίζονται πιτσιρίκια να χοροπηδούν από παγκάκι σε παγκάκι, να κρύβονται από τη βροχή κάτω από τα καταπράσινα σιντριβάνια που σχηματίζουν οι φοίνικες.
Τις τελευταίες μέρες, σε αρκετές γειτονιές της Αθήνας ξεφυτρώνουν λέξεις. Με πρωτοβουλία της καλλιτέχνιδος Βαρβάρας Παπαδοπούλου, κάτοικοι της πόλης οπλισμένοι με σκαλιστήρια και φτυάρια φυτεύουν σποράκια που σχηματίζουν λέξεις. Κάποιοι αναλαμβάνουν να τα ποτίζουν τακτικά μέχρις ότου οι «θαμμένες λέξεις», όπως λέγεται το πρότζεκτ, να ριζώσουν και να ανθίσουν. Στον Κεραμικό ξεφύτρωσε το «ΑΠΛΟΧΕΡΑ», στην πλατεία Αυδή το «ΤΩΡΑ» και στο Ιλιον το «ΦΩΣ» και το «ΑΝΑΣΑΙΝΩ». Ακόμη και στον Αγιο Παντελεήμονα η κηπουρική ενώνει Πακιστανάκια και (πρώην) οργισμένους κατοίκους. Στο Ωδείο Αθηνών, όπου φιλοξενείται το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Ισπανοί κι Ελληνες επιστήμονες και καλλιτέχνες χαρτογραφούν τα κοινά αγαθά. «Ο νέος κοινός πλούτος βρίσκεται στη γλώσσα, στις συνήθειες, τις χειρονομίες, στα συναισθήματα και στους κώδικες, σε στοιχεία που σχετίζονται με την καθημερινότητά μας, τον ελεύθερο χρόνο και την εργασία μας τόσο στο ψηφιακό όσο και στο αστικό περιβάλλον», επισημαίνουν.
«Είναι ωραία πόλη», έλεγε πρόσφατα ένας ρομαντικός τουρίστας στην Αθήνα, και οι συνομιλητές του τον κοίταζαν σαν να έχει εκστομίσει τη μεγαλύτερη παραδοξολογία. Είναι η απόσταση που τον τυφλώνει και τον οδηγεί στην εξιδανίκευση ή η εγγύτητα η δική μας που μας εμποδίζει να διακρίνουμε την ομορφιά; Ο Γ. Καμίνης αναλαμβάνει δήμαρχος της Αθήνας σε δύσκολες εποχές. Με την Αθήνα απαξιωμένη και ζαλισμένη, να αναζητά κατεύθυνση. Κάπου μεταξύ Λονδίνου και Καΐρου. Ευρωπαϊκή μεγαλούπολη ή υπερμεγέθης παραγκούπολη. Οι οικονομικοί μετανάστες έχουν θέση σε αυτήν κι, αν ναι, πού, πώς; Σε μετεκλογική συνέντευξή του, ο νέος δήμαρχος πρότεινε ως λύση για το μεταναστευτικό... τη φύλαξη των συνόρων από τον στρατό. Απογοήτευσε πολλούς αυτή η απάντηση. Κέρδισε τις εκλογές με τον συνδυασμό «Δικαίωμα στην πόλη» και όσοι τον ψήφισαν θα τον ήθελαν ισόβιο συνήγορο του πολίτη. Η πόλη δεν χρειάζεται τείχη. Είναι ένας καμβάς δυναμικός. Ο νέος δήμαρχος απλώς θα δώσει το σύνθημα και τα χρώματα. Και οι κάτοικοι θα κληθούν να ζωγραφίσουν πάνω του. Θέμα «Πώς θέλω την πόλη μου»

Σάββατο 25 Δεκεμβρίου 2010

Διεκδικούμε χώρο στην πόλη

  • Της Τίνας Μπιρμπίλη
  • ΤΑ ΝΕΑ: Πέμπτη 23 Δεκεμβρίου 2010
31 Οκτωβρίου   ΟΚλασικός Μαραθώνιος Αθηνών, 2.500 χρόνια  μετά τη Μάχη του Μαραθώνα
Κοιτάζοντας αυτή τη φωτογραφία δεν μπορώ παρά να σκεφτώ πως ζούμε σε μια πόλη που δίνει χώρο μόνο σε γυάλινους δρομείς... Στην Αθήνα, η φυσική κίνηση, το περπάτημα, το τρέξιμο και το ποδήλατο γίνονται σε δρόμους μετ΄ εμποδίων και προϋποθέτουν προσωπική γενναιότητα. Αν και η φυσική κίνηση αποτελεί κορυφαία οικολογική συνεισφορά στην πόλη και την ποιότητα της ζωής όλων, εντούτοις ακόμα δεν έχουμε καταφέρει να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις και τις αστικές υποδομές που θα διευκολύνουν όσους επιλέγουν να μετακινούνται με τα πόδια ή το ποδήλατο. Είναι όμως νομίζω σημαντικό αυτή η γκρίζα πραγματικότητα να μη μας απελπίζει και να μην ξεθωριάζει την αγάπη μας για τις πόλεις που πρέπει να αλλάξουν. Η διεκδίκηση γενναίων παρεμβάσεων που θα κάνουν τις πόλεις μας πιο ανθρώπινες και οικολογικές είναι ευθύνη μας. Παρεμβάσεις, όπως αυτές που έχουν ήδη εξαγγελθεί από το υπουργείο μας για πεζοδρόμηση των οδών Πανεπιστημίου και Βασ. Ολγας και η δημιουργία του ποδηλατοδρόμου που θα συνδέει την Κηφισίας με το Φάληρο, αλλά και οι προβλέψεις τού υπό διαμόρφωση νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου για την Αττική, θα αποτελέσουν σημαντική συνεισφορά προς την κατεύθυνση αυτή. Σημαντικότερο όμως είναι το «οικολογικό αγκάλιασμα» της πόλης από τους ίδιους τους πολίτες.

Η Τίνα Μπιρμπίλη είναι υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής

Τετάρτη 22 Δεκεμβρίου 2010

Γιορτές μιζέριας στην Αθήνα

Σε πλήρη αποδιοργάνωση και μαρασμό βρίσκεται η πρωτεύουσα την εορταστική περίοδο. Τόνοι απορριμμάτων κατακλύζουν τους δρόμους, ενώ για πρώτη φορά ύστερα από πολλά χρόνια η πόλη στο Σύνταγμα δεν έχει στολισμένο δέντρο, εκτός από ένα φυσικό

Εμφανής είναι η εικόνα εγκατάλειψης που παρουσιάζει η Αθήνα τις τελευταίες ημέρες της διοίκησης Ν. Κακλαμάνη
Εμφανής είναι η εικόνα εγκατάλειψης που παρουσιάζει η Αθήνα τις τελευταίες ημέρες της διοίκησης Ν. Κακλαμάνη

Γιορτές με... μιζέρια επιφύλασσε για τους κατοίκους της πρωτεύουσας η απερχόμενη δημοτική αρχή της Αθήνας. Κυρίαρχο θέμα στον χριστουγεννιάτικο διάκοσμο τα σκουπίδια που κατακλύζουν σχεδόν όλη την πόλη, εκτός βέβαια από τη «βιτρίνα» της, δηλαδή το Κολωνάκι, που συγκριτικά με τις άλλες συνοικίες συντηρείται καθαρή. Ενδεικτικό της ατμόσφαιρας που επικρατεί είναι ότι για πρώτη φορά ύστερα από πολλά χρόνια η Αθήνα δεν έχει στολισμένο δέντρο, εκτός από ένα φυσικό στην Πλατεία Συντάγματος, το οποίο ωστόσο περνάει απαρατήρητο.

Γιορτές μιζέριας στην Αθήνα

Το κλίμα επιβάρυνε χθες και το πόρισμα του Σώματος Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης που ανακοίνωσε ο υπουργός Εσωτερικών Γ. Ραγκούσης, σύμφωνα με το οποίο 204 υπάλληλοι που ανήκουν στη διεύθυνση καθαριότητας εργάζονταν σε άλλες υπηρεσίες ή σε δημοτικές επιχειρήσεις.

Το κενό εξουσίας που παρατηρείται στον δήμο είναι εμφανές ιδίως αυτές τις ημέρες, που είναι και οι τελευταίες της διοίκησης του Ν. Κακλαμάνη. Η πόλη βρίσκεται σε πλήρη αποδιοργάνωση και μαρασμό, με αποκορύφωμα την εορταστική περίοδο.

Μπροστά σε αυτό το χάος με τους χιλιάδες τόνους σκουπιδιών στους δρόμους, που δημιουργήθηκαν εξαιτίας των «λευκών» απεργιών των απλήρωτων εργαζομένων στην καθαριότητα, ο απερχόμενος δήμαρχος Αθηναίων επιχείρησε χθες να εξωραΐσει την κατάσταση που διαμορφώθηκε. Ανακοίνωσε ότι οι εργαζόμενοι πληρώθηκαν τα δεδουλευμένα τους και επομένως θα εντατικοποιήσουν τους ρυθμούς αποκομιδής των απορριμμάτων.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις των αρμοδίων του δήμου, η Αθήνα σε τέσσερις ημέρες θα εμφανίζει αξιοπρεπή εικόνα και τα σκουπίδια θα έχουν μαζευτεί από τους δρόμους της πόλης.

Επιπροσθέτως, χθες ο Ν. Κακλαμάνης έδωσε στη δημοσιότητα στοιχεία για το πρόβλημα που δημιουργήθηκε με τα σκουπίδια. Μεταξύ άλλων ανέφερε ότι το κτίριο στη Ζοφριά, όπου στεγάζονται οι εγκαταστάσεις της διεύθυνσης καθαριότητας του δήμου, σφραγίστηκε έπειτα από ενέργειες της Νομαρχίας Δυτικής Αττικής.

Παράλληλα κοινοποίησε επιστολή την οποία έχει αποστείλει προς τον νεοεκλεγέντα δήμαρχο Γ. Καμίνη. Στην επιστολή αναφέρει την κατάσταση που επικρατεί με τους συμβασιούχους του δήμου, επιχειρώντας να αποποιηθεί τις ευθύνες της διοίκησης του Δήμου Αθηναίων για το πρόβλημα που δημιουργήθηκε με τις λήξεις των συμβάσεων σε υπηρεσίες αιχμής, όπως αυτή της καθαριότητας.

Σε κάθε περίπτωση, η διοργάνωση των χριστουγεννιάτικων εκδηλώσεων παραμένει φτωχή και δεν ανταποκρίνεται στο ποσό του 1,8 εκατ. ευρώ που στοίχισε στον δήμο ο στολισμός. Αλλωστε το ίδιο ποσό είχε καταβάλει και τα προηγούμενα Χριστούγεννα ο Δήμος Αθηναίων. Φέτος οι εορταστικές εκδηλώσεις περιορίζονται με τη φωταγώγηση ενός φυσικού δέντρου στην Πλατεία Συντάγματος, τις παιδικές εκδηλώσεις στον Εθνικό Κήπο και το παγοδρόμιο στην Πλατεία Κοτζιά.

  • Παράνομες μεταθέσεις 650 εργαζομένων

Σωρεία παρατυπιών της δημοτικής αρχής του Δήμου Αθηναίων καταγράφει το πόρισμα του Σώματος Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης για τον τομέα της καθαριότητας στην πρωτεύουσα. Οπως αποκάλυψε χτες ο υπουργός Εσωτερικών κ. Γ. Ραγκούσης στο πόρισμα καταλογίζονται ευθύνες στην απελθούσα δημοτική αρχή, γιατί επί σειρά ετών απασχολούσε τους συμβασιούχους έργου στην καθαριότητα, «μη νομίμως», ως υπαλλήλους εξηρτημένης εργασίας, δηλαδή όπως τους μόνιμους.

Στο πόρισμα επίσης καταγράφεται ότι από τους 2.734 υπαλλήλους που ανήκουν στην υπηρεσία της καθαριότητας, τουλάχιστον 204 υπάλληλοι, έχουν μεταφερθεί παρατύπως σε άλλες υπηρεσίες του δήμου ή σε δημοτικές επιχειρήσεις.

Σύμφωνα, με εκτιμήσεις εργαζομένων, ο αριθμός των «μετατεθειμένων» υπαλλήλων ξεπερνά τους 650. Οι μισθοί των υπαλλήλων της καθαριότητας καταβάλλονται από τα ανταποδοτικά τέλη, με αποτέλεσμα να καταλογίζονται πειθαρχικές ευθύνες στον αντιδήμαρχο καθαριότητας για τις παράνομες μετακινήσεις, την ίδια στιγμή που η δημοτική αρχή ζητούσε την πρόσληψη μόνιμου ή εποχικού προσωπικού για την κάλυψη των αναγκών της υπηρεσίας.

Για «κραυγαλέα παράβαση καθήκοντος» έκανε λόγο ο υπουργός Εσωτερικών αναφερόμενος στην απελθούσα δημοτική αρχή, η οποία δεν πρόβλεψε εγκαίρως την πρόσληψη εποχικού προσωπικού.

Ο κ. Ραγκούσης επισήμανε ότι δεν είναι δυνατό να προσλαμβάνουν όλοι οι δήμοι, το σύνολο των υπηρεσιών του δημοσίου, έκτακτο προσωπικό μέσω ΑΣΕΠ και να εξαιρεθεί μόνο ο δήμος της Αθήνας, όπως ζητούσε ο απερχόμενος δήμαρχος κ. Ν. Κακλαμάνης.

Ο υπουργός αποκάλυψε επίσης ότι το Σώμα Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης διερευνά καταγγελίες που φέρουν το σύνολο του προσωπικού στην καθαριότητα, κατά τη διάρκεια της περυσινής πολυήμερης απεργίας, να έχει πληρωθεί κανονικά, δηλώνοντας στις οικονομικές υπηρεσίες ότι χρησιμοποιεί «ρεπό».

ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΚΑΡΙΜΑΛΗ

  • Γ. ΚΑΜΙΝΗΣ
    Ο κόσμος έχει ανάγκη να ανασάνει

Την αντίδραση της δημοτικής παράταξης «Δικαίωμα στην πόλη» του Γ. Καμίνη προκάλεσε η προσπάθεια του Ν. Κακλαμάνη να αποποιηθεί των ευθυνών του σχετικά με το πρόβλημα που δημιουργήθηκε με τους συμβασιούχους και κατ΄ επέκταση στην αποκομιδή των απορριμμάτων.

Ακολούθως εξέφρασε την πρόθεσή της να μην εμπλακεί σε μια ανούσια για τους πολίτες πολιτική αντιπαράθεση μέσω ανακοινώσεων.

Μεταξύ άλλων η παράταξη του Γ. Καμίνη υπενθυμίζει ότι την πλήρη ευθύνη για τα θέματα του δήμου έχει ο απερχόμενος δήμαρχος μέχρι τις 31/12/2010. «Το ίδιο ισχύει και για τους συνεργάτες του που αυτός επέλεξε και σ’ αυτόν αναζητούν κατευθύνσεις και οδηγίες. Ιδίως ο γενικός γραμματέας. Οι ευθύνες του απερχόμενου δημάρχου και των στενών συνεργατών του αφορούν όλα τα τρέχοντα θέματα και βέβαια αυτό των συμβασιούχων», αναφέρεται ενδεικτικά.

Επιπλέον χθες ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Αθηναίων Γ. Καμίνης κάλεσε σε ένδειξη καλής θέλησης όλους όσοι εμπλέκονται στη διαχείριση των απορριμμάτων να εξασφαλίσουν, έστω και την τελευταία στιγμή, «στην πόλη μας τις γιορτές που έχει ανάγκη ο εμπορικός κόσμος αλλά και οι μικροί και μεγάλοι δημότες» ώστε, όπως ανέφερε, η Αθήνα «να ξαναβρεί το ταχύτερο δυνατόν το πρόσωπό της. Το πρώτο, όπως έχει δεσμευτεί ο Γιώργος Καμίνης, είναι «η αναδιοργάνωση του μηχανισμού καθαριότητας σε υγιείς βάσεις».

Τρίτη 21 Δεκεμβρίου 2010

Ανάπλαση: Τα φώτα στην Ακαδημία Πλάτωνος!

Αρχαιολογικό άλσος 130 στρεμμάτων αποκτά η Αθήνα στην περιοχή μεταξύ του Κεραμεικού και της Ακαδημίας Πλάτωνος. Πρόκειται για την έκταση, που αρχίζει από την οδό Πειραιώς και φθάνει ως την οδό Κρατήλου όπου βρίσκεται το περιστύλιο της Ακαδημίας, ένα χώρο υψίστου αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, που τώρα καθίσταται δυνατόν να αναδειχθεί μέσω των απαλλοτριώσεων, οι οποίες αποφασίσθηκαν μόλις χθες το βράδυ από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο του υπουργείου Πολιτισμού. Στην ουσία πρόκειται για μία αναριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου, η ενότητα και η συνολική έκταση του οποίου διακόπτεται σήμερα από παρεμβαλλόμενες ιδιοκτησίες.

Περί τα δέκα στρέμματα (9.740 τ.μ.για την ακρίβεια) αποφασίσθηκε να απαλλοτριωθούν. Μεταξύ αυτών και ένα τεράστιο οικόπεδο στο οποίο επρόκειτο να ανεγερθεί κτίριο γραφείων πέντε ορόφων. Από αυτό απαλλοτριώνονται τα 5.520 τ.μ. (συνολική έκταση 6.668 τ.μ.) δεδομένου ότι εισχωρούν στον αρχαιολογικό χώρο ενώ βρίσκονται σε άμεση γειτνίαση και με την Ιερά οικία, που είναι το σημαντικότερο μνημείο της Ακαδημίας Πλάτωνος. Παράλληλα αποφασίσθηκαν οι απαλλοτριώσεις ορισμένων μικρών ιδιοκτησιών που βρίσκονται επί της οδού Φάωνος ενώ αντίθετα εξαιρέθηκαν αυτή τη φορά παλαιότερες κηρυγμένες απαλλοτριώσεις ακινήτων επί της οδού Πλάτωνος. Κι αυτό γιατί ο δρόμος που διέρχεται από το σημείο αυτό δεν μπορεί να καταργηθεί, έτσι τα οικόπεδα δεν θα είναι δυνατόν να ενταχθούν κι αυτά στον αρχαιολογικό χώρο.

Να σημειωθεί ότι στην περιοχή αυτή και συγκεκριμένα σε 30 στρέμματά της, έχει χωροθετηθεί και το Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης των Αθηνών, για το οποίο η Νομαρχία Αθηνών διέθεσε προσφάτως 2 εκατ. ευρώ προκειμένου να συνταχθούν οι μελέτες ανέγερσης. Επιπλέον προγραμματίζεται σχέδιο ανάπλασης και ανάδειξης των μνημείων του Δημοσίου Σήματος και των άλλων παρόδειων νεκροταφείων της περιοχής.

Για την ανάπλαση και την αναβάθμιση αυτής της περιοχής συνεργάζονται το υπουργείο Πολιτισμού και το υπουργείο Περιβάλλοντος καθώς η Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων ενώ το κόστος των απαλλοτριώσεων ανέρχεται στα 3.617.790 ευρώ, τα οποία θα καλυφθούν εξ ημισείας.

Πορεία αρχαιολογικής διαδρομής από τον Κεραμεικό μέχρι την Κρατήλου μέσω της οδού Πλαταιών πρόκειται να διαμορφώσει εξάλλου η Ενοποίηση στο πλαίσιο αυτών των δράσεων. Πρόκειται πάντως για μία πορεία χαραγμένη στην … άσφαλτο _επί του παρόντος τουλάχιστον _ αφού θα σημανθεί με χρωματιστές γραμμές αλλά και φυτεύσεις και ενημερωτικές πινακίδες. Επιτέλους η Ακαδημία Πλάτωνος φαίνεται ότι βγαίνει από την απαξίωση.



Με το νέο έτος τα κίνητρα για την επιστροφή των Αθηναίων στο κέντρο

Χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας από την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων περιμένει η Τίνα Μπιρμπίλη

Μέτρα για να επιστρέψουν οι Αθηναίοι στις υποβαθμισμένες γειτονιές του κέντρου θα ανακοινώσει η κυβέρνηση μετά τις γιορτές.

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης για τον προϋπολογισμό, η Τίνα Μπιρμπίλη δήλωσε ότι στόχος είναι προσέλκυση κατοίκων και ενοικιαστών μεσαίων εισοδηματικών τάξεων και η αλλαγή μέρους της υπάρχουσας χρήσης ακινήτων σε χρήση κατοικίας.

Η υπουργός Περιβάλλοντος επανέλαβε ότι οι προτάσεις για τα Ρυθμιστικά Σχέδια Αθήνας και Θεσσαλονίκης θα κατατεθούν μέσα στο πρώτο τρίμηνο του νέου έτους και ανέφερε ότι οι παρεμβάσεις που έχουν εξαγγελθεί προχωρούν και θα υλοποιηθούν. Ανάμεσά τους, η πεζοδρόμηση της Βασ. Όλγας και της Πανεπιστημίου (για "γραμμική πλατεία" μίλησε η υπουργός).

«Η ανάδειξη και σύνδεση των κέντρων Αθήνας- Πειραιά και της οδού Πειραιώς θα αποτελέσει ισχυρό κορμό της νέας μητρόπολης, που θα συνεισφέρει στην αντιμετώπιση της κρίσης στο κέντρο», είπε.

Η Τίνα Μπιρμπίλη έκανε ακόμη αναφορά στην ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων. Εκτίμησε πως μέσα στην επόμενη δεκαετία θα πραγματοποιηθούν 3.100.000 ενεργειακές παρεμβάσεις και πρόσθεσε ότι θα αποτελέσουν αναπτυξιακό μοχλό για τον κλάδο κατασκευών. Υπολόγισε σε 250.000 τις νέες θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν, μέσα στην επόμενη τριετία.

Τι να µοιράσω από σένα Αθήνα;

  • [AΝΑΛΩΣΙΜΑ]
  • Της Αννας Δαµιανίδη, ΤΑ ΝΕΑ: 20 Δεκεμβρίου 2010
Οι έλληνες δηµοσιογράφοι απεργούσαν, αλλά το BBC έκανε πολύ καλή δουλειά. Υπήρχε διαρκής ενηµέρωση, µαζί και η περηφάνια ότι ασχολούνται µαζί µας ξανά τα διεθνή κανάλια και οι εφηµερίδες. Οι δρόµοι, οι πλατείες της Αθήνας στα πλάνα. Κάπου ξεχωρίζει ένας εορταστικός ψευτοπολυέλαιος. Αντε να βρεις το κουράγιο να στολίσεις το σπίτι σου. Αντε να ξεκινήσεις τα προεόρτια των Χριστουγέννων. Πώς θα γιορτάσεις πόλη µου; Κάτω από τον εορταστικό ψεύτικο πολυέλαιο πετάνε οι µολότοφ σαν πύρινα φίδια. ∆εν είναι εορταστικά εφέ ωστόσο. Ενα τουίτερ στέλνει την εικόνα του πρώην υπουργού Κώστα Χατζηδάκη µέσα στα αίµατα. Περνούσε τον δρόµο και τον ξυλοκόπησαν διαδηλωτές. Από κάτω τα σχόλια είναι χαιρέκακα και επιδοκιµαστικά. Ενας σοβαρός πολιτικός είναι καλύτερο θύµα από κάποιον που το παίζει µάγκας, δεν είναι τυχαίο ποιον ξυλοκόπησαν.

Τι πόλη να σας µοιράσω παιδιά µου; Σε ποιον δρόµο να πάω βόλτα να ξεχαστώ; Σε µια πόρτα µέσα µπαίνουν τα ΜΑΤ, δεν ξεχωρίζωπού είναι. Από έξω ρίχνουν µολότοφ, µε πάθος, µε µανία. Μολότοφ σε κλειστό χώρο, όπως στη Μαρφίν.

Εχουµε τινάξει στον αέρα τουςφραγµούς, ό,τι έχει εφεύρει ο πολιτισµός για να σταµατάει τις αιµοβόρικες και κανιβαλικές διαθέσεις των δίποδων απτέρων που είµαστε. Αφήσαµε να εξευτελιστούν οι ωραίες αυτές επινοήσεις, δεν θέλαµε ούτε κανόνες, ούτε ευγένειες, ούτε καταπίεση, ούτε για τα παιδιά µας, ούτε για τα αυτοκίνητά µας, ούτε για τίποτε. Θαυµάσαµε κιόλας µια και δυο και τρεις φορές την καταστροφή τους. Το θεωρούµε και επανάσταση επιπλέον. Οχι, το πρώτο πληθυντικό δεν ισχύει. Εχουν τινάξει τους φραγµούς από µέσα τους πάρα πολλοί άνθρωποι γύρω µας, άλλοι λεκτικά, άλλοι µε πράξεις βίας. Κάτι πρέπει να κάνουµε για να αναδειχθεί ξανά η χρησιµότητά τους. Εκστρατεία αποκατάστασης ορίων, επειγόντως.

Δευτέρα 20 Δεκεμβρίου 2010

Η πλατεία Θεάτρου αλλάζει πρόσωπο


  • Τι προτείνουν οι νικητές αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την ανάπλαση ενός από τα πιο υποβαθμισμένα σημεία της Αθήνας

ΜΑΡΙΑ ΘΕΡΜΟΥ | Τρίτη 21 Δεκεμβρίου 2010

Ενας μικρός, κρυμμένος κήπος με τρεχούμενο νερό. Πού; Στην καρδιά της Αθήνας, αλλά σε ένα από τα πλέον υποβαθμισμένα σημεία της: την πλατεία Θεάτρου. Αυτή είναι η πρόταση που ήρθε πρώτη στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την ανάπλαση της περιοχής, τον οποίο προκήρυξε η Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων. Τα βραβευμένα σχέδια υπογράφουν οι αρχιτέκτονες Ματθαίος Παπαβασιλείου και Βαλεντίνα Καρβουντζή, οι οποίοι, όπως λένε, θέλησαν με την ιδέα τους να αναδείξουν «την αξία των μαλακών δαπεδοστρώσεων αλλά και τη σπουδαιότητα της φύσης στη βελτίωση των κλιματικών συνθηκών».

Η ιδέα για τη διεξαγωγή του διαγωνισμού γεννήθηκε την άνοιξη του 2010, όταν η ΕΑΧΑ θέλησε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της συνεχιζόμενης υποβάθμισης του ιστορικού κέντρου της Αθήνας και συγκεκριμένα του τμήματος που περικλείει την πλατεία Θεάτρου, την περιοχή Γεράνι, το τρίγωνο μεταξύ των οδών Πειραιώς, Αθηνάς και Ευριπίδου. «Αλλά δεν ήταν μόνον αυτό. Μέτρησε και η υπόσχεσή μας για “περισσότερη αρχιτεκτονική” στην πόλη μας με την επιλογή τής εκ νέου χρήσης του θεσμού των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών, που τουλάχιστον για την Αθήνα είχε σε μεγάλο βαθμό υποβαθμιστεί, αν όχι ξεχαστεί» λέει η πρόεδρος της Ενοποίησης, αρχιτέκτων-πολεοδόμος κυρία Ντόρα Γαλάνη. Αν ο διαγωνισμός όμως είναι το πρώτο βήμα, το ουσιαστικότερο είναι η υλοποίησή του, η οποία αναμένεται να γίνει από το υπουργείο Περιβάλλοντος. Αλλωστε, αν το κό στος του διαγωνισμού ήταν περί τις 100.000 ευρώ, αντιστοίχως ο προϋπολογισμός του έργου θα ανέλθει στο 1,5 εκατ. ευρώ.

«Στόχος του διαγωνισμού είναι η αναβάθμιση της περιοχής και η αναζήτηση νέου προσώπου για την πλατεία Θεάτρου με τρόπο ώστε να αντιμετωπισθεί όλος ο χώρος και στις τρεις του διαστάσεις, να διατυπωθούν προτάσεις για την οδό Μενάνδρου, τον άξονα που οδηγεί προς το Εθνικό Θέατρο και την πλατεία που προτίθεται ο Δήμος Αθηναίων να διαμορφώσει στον χώρο όπου κατεδάφισε το κτίριο του ΝΑΤ» προσθέτει η κυρία Γαλάνη. Η ίδια βέβαια παραδέχεται ότι μια αρχιτεκτονική-πολεοδομική προσέγγιση δεν αρκεί από μόνη της για να ανατραπεί το σκηνικό. Ούτε ότι θα απομακρυνθούν έτσι τα φαινόμενα γκετοποίησης που έχουν εμφανιστεί στην ευρύτερη περιοχή. «Δείχνει όμως την πρόθεση της πολιτείας να είναι παρούσα και να αναζητεί λύσεις για μια νέα εικόνα αλλά και λειτουργία για το κέντρο της» επισημαίνει. Τα παράλληλα μέτρα μάλιστα που για την ΕΑΧΑ θεωρούνται αναγκαία (πλην βεβαίως της αντιμετώπισης του Μεταναστευτικού, των ναρκωτικών, της εγκληματικότητας κ.λπ.) θα πρέπει να στοχεύουν στην ανάκτηση των γειτονιών που θα λειτουργούν όλο το εικοσιτετράωρο διατηρώντας επιχειρήσεις εμπορίου και βιοτεχνιών, αλλά κυρίως στην αναζήτηση κατοίκων.

Με το δεύτερο βραβείο τιμήθηκε η ομάδα των Joao Ρrates Ruivo, Rachel Μaria Οliveira, Βασίλη Οικονομόπουλου και με το τρίτο οι Διονύσης Ζαχαριάς , Αλεξάνδρα Στράτου, Φίλιππος Φωτιάδης.

  • Στο βάθος... μικρός κήπος

Για τους δύο αρχιτέκτονες η δημιουργία του μικρού κήπου στην περιοχή φαίνεται ότι, ως ιδέα, ήταν μονόδρομος. «Σε μια περιοχή όπως η πλατεία Θεάτρου και οι γειτονικοί της δρόμοι που είναι καταγεγραμμένοι στο συλλογικό υποσυνείδητο ως ανεπιθύμητος τόπος η ελπίδα για την αναγέννηση της πόλης θα μπορούσε να εκφραστεί με τη δημιουργία ενός μικρού κήπου, που βρίσκεται ως εξαίρεση στο κέντρο μιας ασφυκτικής πόλης, η οποία έχασε ήδη από τον προηγούμενο αιώνα την επαφή με την ουσία του αττικού τοπίου» λένεο Ματθαίος Παπαβασιλείου και η Βαλεντίνα Καρβουντζή.

ΠΟΥ ΚΑΙ ΠΟΤΕ

  • Ολες οι προτάσεις που έλαβαν μέρος στον διαγωνισμό παρουσιάζονται «επί τόπου» στη Διπλάρειο Σχολή (πλατεία Θεάτρου 3) η
  • Ως τις 4 Ιανουαρίου

Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artId=373898&
dt=21/12/2010#ixzz18iiHwrh6

Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2010

Ξεκίνησαν οι χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις στον Δήμο Αθηναίων

  • Από την πλατεία Συντάγματος
Το χριστουγεννιάτικο δένδρο στην πλατεία Συντάγματος
Το χριστουγεννιάτικο δένδρο στην πλατεία Συντάγματος
Με τη φωταγώγηση του υψηλότερου φυσικού δέντρου της Πλατείας Συντάγματος ξεκίνησαν το Σάββατο οι εκδηλώσεις του Δήμου Αθηναίων για τις εορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.

Η επιλογή της φωταγώγησης του υψηλότερου φυσικού δέντρου στην πλατεία Συντάγματος για τις φετινές εκδηλώσεις συνδυάζει το μήνυμα της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και οικολογικής συνείδησης, με το πραγματικό νόημα των Χριστουγέννων, που είναι περισσότερη αισιοδοξία, συμπαράσταση, ευαισθησία και πολύ αγάπη, ιδιαίτερα σε αυτή τη δύσκολη οικονομική συγκυρία που διανύει η χώρα, και βιώνουν οι πολίτες και ο εμπορικός κόσμος της πόλης.

Τη Δευτέρα 20 Δεκεμβρίου ανοίγει τις πύλες του για άλλη μία χρονιά ο Εθνικός Κήπος, το αγαπημένο μέρος των Χριστουγέννων, για να υποδεχτεί τους μικρούς πολίτες της πόλης. Ξωτικά και αερικά θα περιμένουν τα παιδιά, για να τα οδηγήσουν σε ένα μοναδικό χριστουγεννιάτικο ταξίδι ανακάλυψης.

Στον Εθνικό Κήπο θα φιλοξενηθούν όλες οι αγαπημένες δραστηριότητες των παιδιών, που με σύμμαχό τους το χριστουγεννιάτικο πνεύμα θα έχουν τη δυνατότητα να ανακαλύψουν και να ταξιδέψουν στην χριστουγεννιάτικη φαντασία. Ο Εθνικός Κήπος θα θυμίζει ένα φανταστικό σκηνικό από μικρά ξύλινα σπιτάκια, όπου τα παιδιά θα συμμετέχουν σε εκπαιδευτικές διαδραστικές δράσεις.

Ένα ταξίδι, από το οποίο δεν θα λείπει το Σπίτι του Άγιου Βασίλη, που θα περιμένει τους μικρούς μας φίλους για να τους διηγηθεί τις περιπέτειές του από τα ταξίδια του.

Στην Πράσινη Φαντασία τα παιδιά θα ενημερώνονται για τα οικολογικά προβλήματα του πλανήτη και μέσα από διαδραστικά παιχνίδια θα εκπαιδεύονται για την αντιμετώπισή τους. Στο Εργαστήρι Φαντασίας, θα μάθουν να κατασκευάζουν χριστουγεννιάτικα καπέλα, ενώ στα Παραμύθια των Χριστουγέννων παιδαγωγός θα αφηγείται χριστουγεννιάτικες ιστορίες από όλο τον κόσμο. Τα παιδιά θα μπορούν να γράφουν τις ευχές τους σε χρωματιστά στολίδια, και να τα κρεμάνε σε αληθινά δεντράκια εξωτερικά του χώρου Φανταστικές Ευχές.

Ο Εθνικός Κήπος θα λειτουργεί από τις 20 Δεκεμβρίου 2010 έως τις 6 Ιανουαρίου 2011 (ώρες 10.00 έως 17.00) με ελεύθερη είσοδο.

  • Παγοδρόμιο
Τέλος, στην Πλατεία Κοτζιά λειτουργεί δωρεάν παγοδρόμιο για μικρούς και μεγάλους [Newsroom ΔΟΛ]

Παρασκευή 17 Δεκεμβρίου 2010

ΝΙΚΟΣ ΣΑΛΙΓΓΑΡΟΣ: «Ναι στα νεοκλασικά, όχι στους ουρανοξύστες»


Δηλωμένος πολέμιος του μοντερνισμού, αλλά και του Μουσείου Ακρόπολης, ο διάσημος καθηγητής Μαθηματικών και πολεοδόμος εξηγεί πώς θα μπορούσε να γίνει καλύτερη η Αθήνα, με πιο «ανθρώπινα» κτίρια και φιλικότερους δρόμους

ΜΑΡΙΑ ΘΕΡΜΟΥ | Κυριακή 12 Δεκεμβρίου 2010

«Ως Αθηναίος λατρεύω την Αθήνα, αλλά νιώθω πόνο βλέποντας να καταστρέφουν τον αρχιτεκτονικό και τον αστικό χαρακτήρα της στο όνομα μιας υποτιθέμενης μοντερνοποίησης». Καθηγητής Μαθηματικών, πολεοδόμος και θεωρητικός της Αρχιτεκτονικής, ο κ. Νίκος Σαλίγγαρος βρέθηκε στην Αθήνα για λίγα εικοσιτετράωρα, καλεσμένος ομιλητής στους «Διαλόγους των Αθηνών», το διεθνές συνέδριο που οργανώθηκε από το Ιδρυμα Ωνάση στο νέο, μοντέρνο κτίριο της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών. Εκεί συναντηθήκαμε σε ένα διάλειμμα του συνεδρίου. Την προηγουμένη είχε ανεβεί την Ακρόπολη όπου είδε τα αποτελέσματα των αναστηλώσεων και περπάτησε τη Διονυσίου Αρεοπαγίτου. Αλλά αυτή τη φορά δεν πρόφθασε να επισκεφθεί το Μουσείο Ακρόπολης, για το οποίο άλλωστε δεν τρέφει καλά αισθήματα.

Πολέμιος του μοντερνισμού, τον οποίο καταγγέλλει ως υπεύθυνο για την καταστροφή όχι μόνο της Αθήνας αλλά όλων των μεγάλων πόλεων του κόσμου- ιδίως των ΗΠΑ, όπου ζει- ο κ. Σαλίγγαρος πρεσβεύει την υιοθέτηση δοκιμασμένων προτύπων στην αρχιτεκτονική για το καλό του ανθρώπου. Με λίγα λόγια, όχι στους ουρανοξύστες, ναι στα νεοκλασικά, αφού όπως δηλώνει «για μένα η αρχιτεκτονική και η πολεοδομία πρέπει να εξυπηρετούν τις βασικές βιολογικές και ψυχολογικές ανάγκες του ατόμου». Αποψη που εκφράζεται από το διεθνές κίνημα Νew Urbanism στο οποίο ανήκει ο ίδιος, μαζί με τον πρωτοπόρο θεωρητικό της αρχιτεκτονικής Κρίστοφερ Αλεξάντερ, με τον οποίο είναι φίλοι και συνεργάτες. Ενα ρεύμα που βρίσκεται στον αντίποδα του μοντερνισμού υποστηρίζοντας τις ήπιες κλίμακες και τις κλασικές μορφολογίες ως το ιδανικό περιβάλλον διαβίωσης.

Καθηγητής σήμερα στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Σαν Αντόνιο, ο κ. Σαλίγγαρος γεννήθηκε στην Αυστραλία αλλά μεγάλωσε στην Ελλάδα σε μια καλλιτεχνική οικογένεια: πατέρας του ήταν ο συνθέτης Στέλιος Σαλίγγαρος και θείος του ο βαρύτονος Σπύρος Σαλίγγαρος. Ως εκ τούτου τρέφει μεγάλη αγάπη για τη μουσική, την οποία όμως δεν μπόρεσε να μάθει. «Είμαι καλλιτέχνης και επιστήμονας» δηλώνει πάντως αυτός ο πολυμαθής άνθρωπος, ο οποίος πέρυσι είδε το όνομά του στην ενδέκατη θέση (στην πέμπτη ανάμεσα σε όσους είναι εν ζωή) της λίστας του Ρlanetizen, ενός παγκόσμιου οργανισμού επαγγελματιών σχεδιαστών πόλεων. Ο σχεδιασμός του εμπορικού κέντρου στην Ντόχα του Κατάρ είναι το τελευταίο του έργο στα πρότυπα του Νew Urbanism.

« Σήμερα, εδώ στο Ωνάσειο, μιλήσαμε για την ποιότητα ζωής. Εγώ θέλω την αρχιτεκτονική και την πολεοδομία να αυξάνουν την ποιότητα ζωής, να αυξάνουν την υγεία μας ώστε να μην έχουμε αρνητικές επιπτώσεις που πιθανόν προέρχονται από το κτιστό περιβάλλον μας» λέει ο κ. Σαλίγγαρος.

- Πώς μπορεί να γίνει καλύτερη η Αθήνα;

«Εφαρμόζοντας τους κανόνες πολεοδομίας που είναι ικανοί να δημιουργήσουν ένα ανθρώπινο περιβάλλον. Και ξέρουμε ποιοι είναι αυτοί οι κανόνες. Τους βρήκαμε μελετώντας τις παλιές συνοικίες της Αθήνας και της Ρώμης, που είχαν μια ιεραρχία κλιμάκων στις ανθρώπινες διαστάσεις και ακόμη και σήμερα επιτρέπουν στους ανθρώπους να διαβιούν πεζή είτε με αυτοκίνητα, χωρίς το ένα να αναιρεί το άλλο».

- Είναι δυνατόν η αρχιτεκτονική να μας αρρωσταίνει;

«Ασφαλώς. Οι ουρανοξύστες είναι το καλύτερο παράδειγμα, αφού δημιουργούν ψυχολογικά προβλήματα στον άνθρωπο εξαιτίας της απομόνωσής του και της απομάκρυνσης από το έδαφος. Στην Αμερική όμως κτίζονται σήμερα και πρωτοποριακές νέες συνοικίες που είναι ανθρώπινες. Εκεί που άρχισε δηλαδή το κακό, εκεί βρέθηκε και η λύση. Εμείς έχουμε την ευθύνη λοιπόν να σχεδιάσουμε και να οικοδομήσουμε τις πόλεις αυτές ώστε να προσφέρουν ένα γεωμετρικό πλαίσιο πάνω στο οποίο θα μπορούν να αναπτυχθούν οι κοινωνικές σχέσεις».

- Πώς θα καταλάβω ότι αυτό το πλαίσιο είναι υγιές;

«Από όσο γνωρίζουμε επιστημονικά οι άνθρωποι αντιδρούν με τον ίδιο τρόπο στις διάφορες γεωμετρίες. Να το διευκρινίσω: Αν φέρεις έναν άνθρωπο μπροστά σε ένα κτίριο και καταγράψεις μέσω μηχανημάτων τις αντιδράσεις του σώματός του θα καταλάβεις αν αυτό το κτίριο έχει βιοφιλική γεωμετρία από το πόσο άνετα θα αισθανθεί».

- Ποιες αρχές ακολουθείτε;

«Εμείς εφαρμόζουμε ένα μείγμα της παραδοσιακής πολεοδομίας συνδυασμένης με τις τελευταίες επιστημονικές εξελίξεις».

- Τι μπορεί να γίνει με τα αυτοκίνητα;

«Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να εισαγάγουμε στην πόλη μια γεωμετρία που να αφήνει τον πεζό να περπατάει. Οχι μόνο πεζόδρομους, αλλά και ένα δίκτυο πεζοπορίας το οποίο να ενώνεται με τα αυτοκίνητα και έτσι ο άνθρωπος να μπορεί να περπατήσει αλλά να βρει και μεταφορικό μέσο όταν το χρειάζεται. Να μην επιτρέπουμε δηλαδή στα αυτοκίνητα να καταστρέφουν το περιβάλλον αισθητικά και ψυχολογικά. Γιατί αυτό που βλέπω σήμερα στην Ελλάδα είναι ότι θυσιάζουμε τον πεζό προκειμένου να επιβληθεί το αυτοκίνητο. Οχι μόνο στην Ελλάδα, παντού γίνεται αυτό».

- Εχετε καταλάβει όμως ότι και ο
άνθρωπος βάζει πρώτο το αυτοκίνητό του;

«Ναι, το καταλαβαίνω αυτό. Και ο άνθρωπος που έχει πάρει μια δόση κοκαΐνης θέλει στην υπόλοιπη ζωή του να συνεχίσει να παίρνει κοκαΐνη. Αυτό δεν πάει να πει ότι είναι καλό για τον οργανισμό, ούτε για τον άνθρωπο, ούτε για την κοινωνία».

- Η ιδανική πόλη ποια θα ήταν;

«Δεν υπάρχει ιδανική πόλη. Αλλά όπως στο ιδανικό οικοσύστημα υπάρχουν πολλά όντα τα οποία βρίσκονται σε συνεχή ανταγωνισμό μεταξύ τους, έτσι και στην ιδανική πόλη όλοι οι παράγοντές της είναι σε συνεχή ανταγωνισμό. Δηλαδή οι πεζοί και ο χώρος τους, ο χώρος των αυτοκινήτων και των μέσων μεταφοράς, το ένα θέλει να εξοντώσει το άλλο. Αλλά όπως στο δάσος μπορεί το ένα ζώο να τρώει το άλλο και παρ΄ όλα αυτά να διατηρείται μια δυναμική ισορροπία από τη φύση, το ίδιο συμβαίνει και στην πόλη. Με τις τελευταίες ανακαλύψεις στην αρχιτεκτονική και στην πολεοδομία έχουμε σήμερα μια εντελώς νέα αντίληψη για το ιδανικό περιβάλλον που μπορεί να συνεισφέρει στην πνευματική και σωματική υγεία του ανθρώπου».

- Εμείς από τι κινδυνεύουμε;

«Από την απόλυτη γεωμετρία που έχει εξαφανίσει τον ανθρώπινο χαρακτήρα από την πόλη, από τα κτίρια... παντού. Οταν ένα αρμονικό, ιεραρχικό, πολύπλοκο σύστημα (για να μιλήσω λίγο μαθηματικά) εξαρτάται από όλες τις κλίμακες που αλληλεπιδρούν και βοηθάει η μία την άλλη γίνεται ασθενές, όταν του αφαιρούνται μερικές από αυτές τις κλίμακες και είναι ετοιμόρροπο. Οταν δηλαδή δημιουργείς ένα προάστιο που εξαρτάται 100% από τα αυτοκίνητα, αν γίνει κάτι με το πετρέλαιο, αυτό το προάστιο πέθανε. Από την άλλη, μπορεί ένα μέρος της Αθήνας να το καταδικάζουν όλοι επειδή έχει θόρυβο, σκουπίδια, κτλ., αλλά το γεγονός ότι ταυτόχρονα επιτρέπει στους πεζούς και στα αυτοκίνητα να υπάρχουν, έχει στάση μετρό και λεωφορείο, το κάνουν πιο σταθερό. Γιατί εκεί ο άνθρωπος έχει πολλές διαφυγές. Αυτή είναι η ζητούμενη ισορροπία».
  • ΑΝΟΣΙΟΥΡΓΗΜΑ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ
Κτίριο αμελητέας αρχιτεκτονικής αξίας από το οποίο απουσιάζει η συνεκτικότητα και η λογική έχει χαρακτηρίσει το Μουσείο Ακρόπολης ο κ.Νίκος Σαλίγγαρος, ενώ αλλού το περιγράφει ως ένα υπερογκώδες μεγαθήριο, κακά προσαρμοσμένο και με μηδαμινό αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, μια εφήμερη αρχιτεκτονική μόδα που καταστρέφει την ανεκτίμητης αξίας εθνική κληρονομιά. Πέραν αυτών «έχουν γίνει και ορισμένα βασικά αρχιτεκτονικά λάθη», λέει.

- Οπως;

«Τα γυάλινα δάπεδα προκαλούν άγχος και ναυτία, δεν μπορεί κάποιος να περπατήσει επάνω τους. Γιατί όταν είσαι στον τρίτο όροφο βλέπεις κάτω σε 20-25 μέτρα βάθος. Αλλά ξέρετε, αυτό έγινε επίτηδες ώστε να προβληθεί μια αισθητική λανθασμένη κατά τη γνώμη μου. Ο αρχιτέκτονας όμως πρέπει να λαμβάνει υπόψη του την ψυχολογία όταν σχεδιάζει ένα κτίριο και να κάνει δοκιμές για να βρει την καλύτερη λύση. Εμείς όταν κτίζουμε ένα τόσο μεγάλο κτίριο όπου θα πηγαίνουν χιλιάδες άνθρωποι αναζητούμε πρότυπα- κάπου θα έχει κτισθεί κάτι παρόμοιο- και τα μελετάμε για να δούμε πώς λειτουργεί και πόσο άνετα αισθάνονται οι άνθρωποι σε αυτό. Και αν δεν υπάρχει παράλληλο, φτιάχνουμε ένα δοκιμαστικό, κάνουμε δηλαδή ένα επιστημονικό πείραμα πριν να κτίσουμε. Και μόνον αν υπάρξουν θετικές ενδείξεις μπορείς να προχωρήσεις».
  • Οσο πιο παλιό τόσο πιο «φιλικό»
«Στη δεκαετία του ΄60 κτίζονταν τσιμεντένια κτίρια, στη δεκαετία του ΄80 γυάλινα, σήμερα όμως και τα μεν και τα δε είναι το ίδιο αδιάφορα. Αντίθετα, τα νεοκλασικά αποδείχθηκαν τα πιο αποτελεσματικά στην Ιστορία» λέει ο κ. Σαλίγγαρος, διατυπώνοντας την άποψη της οικοδόμησης σήμερα νεοκλασικών κτιρίων.

- Γιατί να επαναληφθεί όμως σήμερα ένα κτίριο κτισμένο πριν από ενάμιση αιώνα;

«Γιατί είναι πιο φιλικό στον άνθρωπο, αν σκεφθεί μάλιστα κάποιος ότι αυτό το παράδειγμα σπιτιού με αυλή έχει τυπολογία που πηγαίνει πίσω στην αρχαία Ελλάδα, ότι από εκεί μεταδόθηκε στη Ρώμη και από εκεί σε όλο τον κόσμο».

- Μια Αθήνα όμως με πολλά «σύγχρονα» νεοκλασικά κτίρια δεν θα ήταν σαν σκηνικό;

«Φυσικά και δεν μπορεί να προβλέψει κανείς πώς θα ήταν. Το κριτήριο που έχω βάλει εγώ είναι το πώς αισθάνεται ένας άνθρωπος μπροστά σε ένα τέτοιο κτίριο. Πρέπει να γίνει πρώτα και ύστερα θα δούμε».

- Δεν θα είναι ένα πολύ δαπανηρό πείραμα να κτιστούν όλα αυτά και μετά να μην αρέσουν;

«Το ίδιο πείραμα δεν έγινε που κτίστηκαν όλα αυτά τα απαίσια μοντερνιστικά κτίρια; Κανείς όμως δεν σκέφτηκε να το πει».

Το κέντρο επιστρέφει


  • Παναγιώτης Τουρνικιώτης* Η Καθημερινή, Παρασκευή, 17 Δεκεμβρίου 2010

Ο αιώνας που ζούμε έφερε πολλές αλλαγές στην κοινωνική, οικονομική και πολιτισμική διάσταση του χώρου, που εκφράστηκαν δυναμικά στο κέντρο της Αθήνας. Οι αιτίες των αλλαγών αυτών είναι βαθιές και οι περισσότερες είναι δύσκολα αναστρέψιμες. Δεν μπορούμε να γυρίσουμε στην πόλη των παιδικών μας χρόνων. Μπορούμε όμως να σχεδιάσουμε στη σημερινή πρωτεύουσα μια νέα σχέση των πολιτών με το αστικό περιβάλλον τους. Το κέντρο της Αθήνας μπορεί να αλλάξει με συντονισμένες παρεμβάσεις που θα είναι μικρές και μεγάλες, για να έχουν ορατά αποτελέσματα στα επόμενα χρόνια.

Μέσα από τη συνολική αυτή προσέγγιση διαμορφώθηκε η πρόταση του σχεδιασμού ενός πολεοδομικού και αρχιτεκτονικού δακτύλιου που θα δίνει την προτεραιότητα στον πεζό και θα αρθρώνει τις σημαντικές πορείες με τις μεγάλες πλατείες και τα ξεχωριστά κτίρια που σημαδεύουν την ταυτότητά του. Σε αυτό τον γραμμικό πυκνωτή θα ενταθεί η συνάντηση των ανθρώπων με τις καθημερινές δραστηριότητες του εμπορίου και της αναψυχής, φέρνοντας μια νέα ζωντάνια στο κέντρο της πόλης.

Στο επίκεντρο της καταλυτικής αυτής παρέμβασης τοποθετείται η οδός Πανεπιστημίου, αλλά ο δακτύλιος αρχίζει από τη Διονυσίου Αρεοπαγίτου και συνεχίζει στη λεωφόρο Αμαλίας για να καταλήξει στην οδό Πατησίων, συνδέοντας το νέο Μουσείο της Ακρόπολης με το Αρχαιολογικό και το Πεδίον του Αρεως.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει ολόκληρη τη ζώνη ανάμεσα στην Ακαδημίας και τη Σταδίου. Η ενοποίηση της τριλογίας του Πανεπιστημίου, της Ακαδημίας και της Εθνικής Βιβλιοθήκης, στον άξονα της Κοραή, αναδεικνύει μια μητροπολιτική συνάντηση που έχει πνευματικό, πολιτικό και ιστορικό χαρακτήρα. Η γραμμική πορεία καταλήγει στην πλατεία της Ομόνοιας, στην οποία συνοψίζεται η αστική συμπύκνωση των μοντέρνων χρόνων. Αυτό το επίκεντρο δεν θα είναι πια «κόμβος» αλλά πραγματική πλατεία, με την πεζοδρόμηση της επιφάνειας που εκτείνεται από την Πατησίων ώς την 3ης Σεπτεμβρίου.

Η παρέμβαση στηρίζεται σε ένα πρόγραμμα αποτροπής της διαμπερούς κυκλοφορίας από το κέντρο της πόλης με ταυτόχρονη ενίσχυση της δημόσιας συγκοινωνίας. Ο σκοπός είναι όλοι οι δρόμοι να οδηγούν στον κέντρο μόνο όταν στοχεύουν σε αυτό. Η ραχοκοκαλιά του πυκνωτή θα είναι μια γραμμή του τραμ που θα κινείται από την Αμαλίας στην Πανεπιστημίου και την Πατησίων και θα αναλάβει τον κυκλοφοριακό φόρτο.

Με την ολοκληρωμένη αυτή διαχείριση της κυκλοφορίας των πεζών σε συγκρατημένη απόσταση από τα αυτοκίνητα και τις συγκοινωνίες ανακτάται η λειτουργική και η συμβολική δομή του αρχικού σχεδίου της Αθήνας, που ήταν βασισμένο σε πλατείες και βουλεβάρτα. Η πόλη μπορεί να γίνει αντάξια του παρελθόντος που επικαλείται στα νεώτερα χρόνια της, όπως αρμόζει στο κέντρο μιας πρωτεύουσας που συγκεντρώνει ιστορία και πολιτισμό στον σύγχρονο ιστό της πολιτικής, οικονομικής και εμπορικής δραστηριότητας.

Για να νιώθουμε την πόλη αυτή «δική μας», πρέπει να διατηρεί τα ίχνη της συνέχειας, που θυμόμαστε από παιδιά, και να αλλάζει δυναμικά σε μια κατεύθυνση που αποβλέπει στη κοινωνική, οικονομική και αισθητική ποιότητα του δημόσιου χώρου της. Με άξονα τη νέα Πανεπιστημίου και την πλατεία της Ομόνοιας, το κέντρο της Αθήνας μπορεί να γίνει η πιο ζωντανή γειτονιά της πόλης, στο εμπορικό πρωί και στο βράδυ του ελεύθερου χρόνου.

* Ο Παναγιώτης Τουρνικιώτης είναι αρχιτέκτων.

Νέα Πανεπιστημίου, νέα Αθήνα


Ενα μεγαλόπνοο σχέδιο για την ανασυγκρότηση της πόλης δίνει προτεραιότητα στους πεζούς, στο τραμ, στο ποδήλατο
  • Του Δημητρη Pηγοπουλου, Η Καθημερινή, Παρασκευή, 17 Δεκεμβρίου 2010

Εδώ που φτάσαμε η Αθήνα δεν μπορεί να αντιπαρέλθει την πολλαπλή, σύνθετη, βαθιά κρίση του κέντρου της με ημίμετρα ή παρεμβάσεις σημειακού χαρακτήρα. Η Αθήνα νοσεί βαριά. Κι εδώ που φτάσαμε επιβάλλονται πρωτοβουλίες ιστορικής σημασίας, χειρονομίες μητροπολιτικού χαρακτήρα και βαθύτατου συμβολισμού, ικανές να σηκώσουν το βάρος μιας συντονισμένης επιχείρησης για την ανασυγκρότηση του κέντρου της πρωτεύουσας του ελληνικού έθνους. Και σε αυτό το πλαίσιο, η ήδη εξαγγελθείσα πεζοδρόμηση της οδού Πανεπιστημίου γίνεται το όχημα για κάτι πολύ ευρύτερο.

Ο κεντρικός δρόμος εντάσσεται σε ένα πολεοδομικό και αρχιτεκτονικό δακτύλιο που θα συνδέσει τον περίπατο των αρχαιολογικών χώρων με τα μεγάλα αρχαιολογικά μουσεία της πόλης και τα ισχυρά πεδία της σύγχρονης πολιτιστικής και εμπορικής δραστηριότητας. Η ελεύθερη από Ι.Χ. αυτοκίνητα Πανεπιστημίου εμπνέει και συμπαρασύρει τον κυβερνητικό προγραμματισμό σε ένα μεγαλόπνοο σχέδιο για το κέντρο της Αθήνας όπου η κυκλοφορία των πεζών αποκτά απόλυτη προτεραιότητα εις βάρος των τροχοφόρων (αποτρέπεται η διαμπερής κυκλοφορία από το κέντρο, με ταυτόχρονη ενίσχυση της δημόσιας συγκοινωνίας).

Μεγάλες περιοχές από την απόληξη της Διονυσίου Αρεοπαγίτου μέχρι την πλατεία Αιγύπτου παραδίδονται στους πεζούς και στην κίνηση του τραμ, το οποίο επεκτείνεται κατά μήκος των οδών Πανεπιστημίου και Πατησίων απορροφώντας εξ ολοκλήρου τις σημαντικές ροές μετακινήσεων και προσπέλασης της καρδιάς της πόλης μαζί, φυσικά, με το ποδήλατο.

Το σχέδιο αξιοποιεί ισχυρές νησίδες της πανταχόθεν βαλλόμενης αστικής Αθήνας (Μουσείο Ακρόπολης, Αθηναϊκή Τριλογία, Ομόνοια, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, κ.ά.) με στρατηγικό στόχο να αποτελέσει το σύστημα Σύνταγμα - Πανεπιστημίου - Ομόνοια μια γραμμική πλατεία. Στο πρόγραμμα περιλαμβάνεται ανασχεδιασμός και ανάπλαση με κύριο χαρακτηριστικό την αναβάθμιση των ζωνών κίνησης για τους πεζούς στους άξονες: στη λεωφόρο Βασιλίσσης Αμαλίας, από τη συμβολή της με την Διονυσίου Αρεοπαγίτου μέχρι το Σύνταγμα, στην Πανεπιστημίου σε ένα εύρος ζώνης εκατέρωθεν που εκτείνεται από την Ακαδημίας μέχρι την Σταδίου, και στην οδό Πατησίων, από τα Χαυτεία μέχρι το Αρχαιολογικό Μουσείο και την πλατεία Αιγύπτου.

Η ισχυρή αυτή πολεοδομική παρέμβαση εντάσσεται στην πολιτική του Οργανισμού Αθήνας ενόψει του νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου Αττικής. Η αρχιτεκτονική διαμόρφωση θα προκύψει από διεθνή διαγωνισμό με στόχο να υλοποιηθεί κατά τμήματα και σε παράλληλες φάσεις έτσι ώστε να έχει τις μικρότερες δυνατές επιπτώσεις στην καθημερινή και εμπορική ζωή της πόλης. Την ευθύνη του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού θα έχει η Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων και Αναπλάσεις (ΕΑΧΑ). Στηρίζεται σε δύο ερευνητικά προγράμματα που ανέθεσε το ΥΠΕΚΑ στο ΕΜΠ, με τίτλους: «Διερεύνηση της δυνατότητας αποκλειστικής χρήσης της Πανεπιστημίου για Δημόσιες Συγκοινωνίες» και «Μεταλλασσόμενοι χαρακτήρες και πολιτικές στα κέντρα πόλης Αθήνας και Πειραιά», με επιστημονικούς υπεύθυνους τους κ. Ματθαίο Καρλαύτη και Παναγιώτη Τουρνικιώτη, καθηγητές του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου.

Φυσικά, κανείς δεν έχει ψευδαισθήσεις. Το πρόγραμμα πολεοδομικής ανασυγκρότησης του κέντρου της Αθήνας θα πρέπει να εξασφαλίσει την απόλυτη κάλυψη της πολιτικής ηγεσίας. Η σχέση των Αθηναίων με το αυτοκίνητό τους διαπερνά κομματικά ακροατήρια και δημιουργεί απρόβλεπτες αντιστάσεις στο καινούργιο. Αλλά στο σημείο όπου βρισκόμαστε απαιτούνται γενναίες αποφάσεις που θα βγάλουν την πόλη από τα σημερινά αδιέξοδα. Στόχος είναι η νέα Πανεπιστημίου να παραδοθεί στους Αθηναίους το 2014.

  • Αλλάζει και η Ομόνοια

Οι παρεμβάσεις θα τακτοποιήσουν μια σειρά εκκρεμοτήτων και θα προκαλέσουν μεγάλες αλλαγές στην καθημερινότητα χιλιάδων πολιτών. Ο ευπρεπισμός της Αθηναϊκής Τριλογίας είναι ένα από τα ζητήματα που αντιμετωπίζονται. Οπως είναι γνωστό, τα κτίρια της Εθνικής Βιβλιοθήκης, του Πανεπιστημίου και της Ακαδημίας Αθηνών έχουν εκτεθεί τα τελευταία χρόνια σε οριακές καταστάσεις απόλυτου ευτελισμού.

Αλλά δεν είναι μόνο η Αθηναϊκή Τριλογία. Η πλατεία Ομονοίας θα πάψει να συνιστά κυκλοφοριακό κόμβο και θα αποκατασταθεί ως πραγματική «πλατεία» με πεζοδρόμηση του τμήματος από τη συμβολή Πανεπιστημίου και Πατησίων έως την 3ης Σεπτεμβρίου. Στο πλαίσιο των αναγκαίων κυκλοφοριακών ρυθμίσεων, προβλέπεται η αντιστροφή της φοράς κυκλοφορίας σε Ακαδημίας και Αγίου Κωνσταντίνου, η δημιουργία μικρών δακτυλίων για τη διαχείριση της κυκλοφορίας οχημάτων Ι.Χ. και συγκοινωνιακών μέσων στον κεντρικό πυρήνα, και ο ριζικός εξορθολογισμός και ανασχεδιασμός της δημόσιας συγκοινωνίας στην κατεύθυνση βελτίωσης της εξυπηρέτησης του κέντρου για κατοίκους και επισκέπτες.

  • Ελευθερία και ανεκτικότητα

Ο Γιάννης Πολύζος με την ιδιότητα του προέδρου του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου και Περιβάλλοντος Αθήνας εξηγεί ότι ο βασικός στόχος του νέου ρυθμιστικού σχεδίου είναι η ανάσχεση της επέκτασης της πόλης εις βάρος του περιαστικού και φυσικού της περιβάλλοντος και η κάλυψη της πληθυσμιακής και οικονομικής της ανάπτυξης κατά προτεραιότητα εντός των θεσμοθετημένων της ορίων, σε εφαρμογή των αρχών της «συμπαγούς και συνεκτικής» πόλης. «Η πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου είναι ίσως η πιο εμβληματική μορφή μιας συνολικότερης πολιτικής για την αναβάθμιση και ανάδειξη των κέντρων της Αθήνας και του Πειραιά, η οποία σημαίνει τόνωση της κατοικίας και ενίσχυση των επαγγελματικών δραστηριοτήτων, που πλήττονται τον τελευταίο καιρό», τονίζει ο κ. Πολύζος. «Ως άξονας ροής πεζών, μέσου σταθερής τροχιάς όπως είναι το τραμ, ποδηλάτων και με καθορισμένα στον χώρο σημεία ενημέρωσης και αναψυχής, ο άξονας της Πανεπιστημίου οφείλει να είναι ζωντανός όλο το 24ωρο, να έρθει να ενώσει πολιτιστικά το νέο Μουσείο της Ακρόπολης με το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, να αναδείξει τη νεοκλασική Αθήνα, αλλά ταυτόχρονα και να προβάλει τη σύγχρονη καθημερινή πόλη. Μια πόλη ελευθερίας και ανεκτικότητας».

Τρίτη 14 Δεκεμβρίου 2010

Μικρή άνοδος στην αγορά της Αθήνας

  • Στις 1.501,40 μονάδες ο Γενικός Δείκτης





Σχετικά θέματα






Εικόνα σταθεροποίησης παρουσίασε η αγορά στη σημερινή συνεδρίαση του Χρηματιστηρίου, η οποία χαρακτηρίσθηκε από χαμηλή συναλλακτική δραστηριότητα και μικρές διακυμάνσεις. O Γενικός Δείκτης Τιμών έκλεισε στις 1.501,40 μονάδες σημειώνοντας άνοδο σε ποσοστό 0,13%. Η αξία των συναλλαγών ανήλθε στα 73,295 εκατ. ευρώ.

Από τις μετοχές της υψηλής κεφαλαιοποίησης τη μεγαλύτερη άνοδο κατέγραψαν οι μετοχές του Τ.Τ (+4,22%), της Eurobank (+3,55%), της Πειραιώς (+2,07%) και της Εθνικής (+1,91%). Αντιθέτως, τις μεγαλύτερες απώλειες σημείωσαν οι μετοχές της Atebank(-2,47%), της Motor Oil(-1,94%) και του ΟΤΕ (-1,66%).

Ο δείκτης υψηλής κεφαλαιοποίησης σημείωσε άνοδο σε ποσοστό 0,63%, ενώ ο δείκτης της μεσαίας κεφαλαιοποίησης υποχώρησε σε ποσοστό 1,55 % και ο δείκτης της μικρής κεφαλαιοποίησης σημείωσε πτώση 0,47%. Από τους επιμέρους δείκτες τη μεγαλύτερη άνοδο κατέγραψαν οι δείκτες των Τραπεζών(+1,37%) και των Κατασκευών (+0,60%). Αντιθέτως τις μεγαλύτερες απώλειες παρουσίασαν οι δείκτες της Υγείας (-9,89%) και των Τηλεπικοινωνιών (-1,66%).

68 μετοχές κινήθηκαν ανοδικά, 78 πτωτικά και 65 παρέμειναν σταθερές. Τη μεγαλύτερη άνοδο σημείωσαν οι μετοχές: Ευρωσυμμετοχές +11,11%, Ικτίνος +10,00%, Μπουτάρης(κ) +10,00% και Κεραμεία Αλλατίνη +9,09%. Τη μεγαλύτερη πτώση κατέγραψαν οι μετοχές:Alapis -6,00%, Ναυτεμπορική -15,56%, Ελφίκο(κο) -14,29% και Δάϊος Πλαστικά -10,94%. [www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ]

Η Αθήνα στα πρόθυρα της κατάρρευσης

Ένα από τα πολλά κτίρια του ιστορικού κέντρου στο οποίο διαμένουν εκατοντάδες λαθρομετανάστες υπό άθλιες συνθήκες. Μάλιστα, κάτοικοι αναφέρουν ότι στα ίδια κτίρια λειτουργούν παράνομες βιοτεχνίες, στις οποίες οι εμιγκρέδες εργάζονται με γλίσχρες αμοιβές.

Την άμεση παρέμβαση για την σωτηρία των Αθηνών ζητούν από την κυβέρνηση, αλλά και τη νέα δημαρχιακή αρχή της ελληνικής πρωτεύουσας, οι κάτοικοι του κέντρου, καθώς η πόλη τελεί υπό πλήρη θεσμική και λειτουργική κατάρρευση. Ιστορικές συνοικίες βιώνουν την απαξίωση και γκετοποιούνται, η νύχτα έρχεται να επιβάλλει τα δικά της μέτρα και σταθμά και δεκάδες άνθρωποι ερωτοτοτροπούν με την σκέψη της μετακόμισης στα προάστεια - υπνουπόλεις της Αττικής. Η Αθήνα βιώνει μία απίστευτη υποβάθμιση, που την έχει χαντακώσει στον ρόλο του ουραγού των ευρωπαίκών πρωτευουσών και έχει παύσει πια να θεωρείται ελκυστική. «Η Αθήνα είναι σήμερα άρρωστη και έχει αλλάξει τελείως την πυκνότητα και την μορφή της. Στους δρόμους αντί για άνθρωποι, κυκλοφορούν αυτοκίνητα. Το πράγμα πάει προς το χειρότερο. Χρειάζεται μαζική κινητοποίηση για να δοθεί μία καινούρια πνοή σε μία πόλη σαν την Αθήνα που πνίγεται σήμερα. Το πρόβλημα είναι κατ’ αρχήν πολιτικό. Η πόλη είναι σαν άνθρωπος. Αν δεν την φροντίσει κανείς, πολλές φορές πεθαίνει». Τάδε έφη, Γιώργος Κανδύλης προ 25 ετών! Κανείς δεν τον άκουσε. Και έτσι φτάσαμε στο σήμερα.

  • Στην καρδιά του γκέτο

Νύχτα. Τα σοκάκια του Ψυρρή είναι απονεκρωμένα. Το ίδιο και πολλά μαγαζιά. Στις πολυκατοικίες, τα περισσότερα διαμερίσματα δεν έχουν φως και είναι άδεια. Σε κάποια στενά δεν σου πάει η ψυχή να μπεις. Το σκοτάδι και οι ύποπτες φιγούρες σου κόβουν την ανάσα. Γύρω τους ιστορικά κτίρια καταρρέουν. Στην πλατεία Κουμουνδούρου, ο περιπτεράς έμαθε να έχει μάτια στην πλάτη. «Δεν έμεινε και κανένα μαγαζί που να μην έχουν ανοίξει» διηγείται. Πίσω του, στο γκαζόν άστεγοι και μετανάστες χωρίς χαρτιά σκίζουν χαρτόκουτα και τα μοιράζονται για την βραδιά. Στο πλάι τους μία τσιγγάνα ετοιμάζεται να στείλει τα μικρά της για επαιτεία.

«Τριάντα χρόνια έχω εδώ τη βιοτεχνία μου και, όμως, φέτος χρειάστηκε να βάλω για πρώτη φορά ρολά στο μαγαζί» διηγείται ο βιοτέχνης, κ. Α. Ρούτσης. Γέννημα – θρέμμα στην περιοχής, ο κ. Ρούτσης αποτελεί έναν εκ των τελευταίων παραδοσιακών βιοτεχνών της του ιστορικού τριγώνου, καθώς, μόλις ένας ακόμη εξακολουθεί να δραστηριοποιείται στην περιοχή. «Οι υπόλοιποι τα έκλεισαν και έφυγαν» λέει. Στα ενδότερα του καταστήματός του, διηγείται πόσες πολλές φορές γνωστοί και φίλοι του δέχθηκαν βίαιες επιθέσεις με στόχο την κλοπή. «Ευελπιστούμε ο Γιώργος Καμίνης να φτιάξει τα πράγματα» λέει με συγκρατημένη αισιοδοξία. Όσο κι αν προσπαθεί ο βιοτέχνης να εμψυχώσει την κατάσταση, γύρω του επικρατούν απογοητευτικές συνθήκες. Παράνομα παζάρια με ζαρζαβατικά, ναρκωτικά και κλοπιμαία, απίστευη βρωμιά που δεν συναντάται πουθενά αλλού στην Αθήνα, ένα ετερόκλητο μπουλούκι που διαλύεται και ενώνεται εκ νέου κάθε φορά που περνούν οι αστυνομικοί και άστεγοι που τρώνε από τα σκουπίδια!

Σε ένα στενάκι του Ψυρρή, όλη η παρακμή της Αθήνας συμβολίζεται σε ένα πρόσωπο: Ένας άστεγος Ασιάτης που δεν φορά ρούχα, αλλά λινάτσες από τις γύρω οικοδομές που διαχέονται στο πεζοδρόμο και τον κάνουν σαν να φαίνεται ότι βγαίνει μέσα από την γη, αρνείται για λόγους αξιοπρέπειας να δεχθεί τα φαγώσιμα που του αφήνουν οι κάτοικοι της περιοχής. «Έτσι, του λέμε ότι τα αφήνουμε για τον γάτο του» λένε οι άνθρωποι του Ψυρρή. Στα παρακείμενα κτίρια - ερείπια, με ελάχιστες τουαλέτες και μηδαμινή υγιεινή, βιώνουν στοιβαγμένοι εκατοντάδες εμιγκρέδες, οι οποίοι πληρώνουν 130 ευρώ το μήνα για να κοιμούνται σε στρώματα, κάποιοι εκ των οποίων στις ταράτσες! Σε άλλο κτίριο λειτουργεί ένας παράλληλος τρίτος κόσμος, όπου συνυπάρχουν άθλια δωμάτια με δεκάδες κατοίκους στο καθένα, παράνομες βιοτεχνίες στην οποίες δουλεύουν Ασιάτες χωρίς χαρτιά και ασφάλιση και αδειανοί όροφοι με αίθουσες κλειστές.

Για τον επιχειρηματία κ. Γ. Σουλτανιά, ο οποίος ήρθε πιτσιρίκι από την Ευρυτανία στα χρόνια της μεγάλης εσωτερικής μετανάστευσης, τα πράγματα έχουν καταστεί μη αναστρέψιμα. «Δουλεύω το γκαράζ εδώ και 40 χρόνια. Πληρώνω 800 ευρώ ανταποδοτικά τέλη κάθε μήνα στον δήμο. Και τι παίρνω πίσω; Τίποτα! Όλα μόνοι μας τα κάνουμε! Και την καθαριότητα και τα πεζοδρόμια» λέει. Όπως εξηγεί, πλέον αδυνατεί να εργαστεί όσο δούλευε παλιότερα, λόγω των κινδύνων από τις συνεχείς επιθέσεις, με αποτέλεσμα να χάσει τους μισούς πελάτες τους. «Έχω γιο 30 χρονώ, τρία χρόνια είναι άνεργος και, όμως, εδώ δεν είναι πια μέρος για να δουλέψει» συμπληρώνει.

Για την πρόεδρο του Συλλόγου «Παναθήναια», κυρία Βάσω Νικολακοπούλου, το πρόβλημα ξεκινά από την αδιαφορία του δήμου για την περιοχή, την συγκέντρωση προνοιακών δομών αιχμής μέσα σε λίγα οικοδομικά τετράγωνα και τη γενικότερη υποβάθμιση του ιστορικού κέντρου. Ανεπαρκείς υποδομές, πάρκα χωρίς παγκάκια, νεοκλασικά που ρημάζουν, πολεδομικές παρεμβάσεις που γίνονται χωρίς μελέτες (!) και ένα ξεχασμένο μαστερ πλαν ενοποιήσεων που έμεινε στα συρτάρια! «Μέχρι και οι κινέζοι έμποροι φεύγουν. Έχουν συμβεί ανείπωτα πράγματα ακόμη και σε αυτούς. Μία γειτόνισσα πηγαίνει το παιδί της σε διεθνές σχολείο, αφού δεν βλέπει μέλλον στην Ελλάδα και ετοιμάζονται να φύγουν. Πώς να ζήσει εδώ μία οικογένεια με τόση πολύ βρωμιά και ναρκωτικά; Οι επεμβάσεις της αστυνομίας απλά ωθούν το γκέτο λίγο πιο πέρα» εξηγεί.

  • Στο Γκάζι ανέλαβε η νύχτα

«Το Πάσχα μοιράζουν στους κατοίκους αρνιά. Σε άλλους στέλνουν καλάθια με δώρα και ποτά. Ορισμένοι λαμβάνουν μηνιαίο «επίδομα» 300 ή 400 ευρώ. Φυσικά και αυτό γίνεται για να μην φωνάζουν την αστυνομία για ηχορύπανση! Είναι, ίσως, ο μόνος τρόπος για να έχουν οι μαγαζάτορες το κεφάλι τους ήσυχο». Η μαρτυρία ανήκει σε πρόσωπο που διατέλεσε επικεφαλής σε νυχτερινά μαγαζιά στο Γκάζι και, το οποίο αναφέρεται στο modus operandi μίας ιδιαίτερα δύσκολης συμβίωσης, αυτής μεταξύ της νύχτας και της ημέρας. «Ζούμε μία διαρκή μετάλλαξη ως γειτονιά από το 1980. Διάφοροι έχουν βάλει ως στόχο την αλλαγή των χρήσεων και του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της περιοχής» σημειώνει ο πολιτικός μηχανικός, κ. Σπ. Πηλίτσης. «Το Γκάζι αποτελεί έναν χώρο με μεγάλες ιδιοκτησίες, τις οποίες, κάποιοι εποφθαλμιούν. Όταν το πρώτο κύμα πίεσης μέσω εγκατάστασης πληθυσμού απέτυχε, επιχειρήθηκε ένα δεύτερο κύμα δια της μεθόδου των απαλλοτριώσεων, η οποία κατέπεσε στο ΣΤΕ. Τελικώς, δημιουργήθηκε ένας τρίτος μοχλός πίεσης, αυτός της εγκατάστασης καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος» τονίζει. Ο κ. Πηλίτσης μιλά για μαγαζιά - ρημάδια, που δεν τηρούν κανένα κανόνα ασφαλείας και βρίσκονται σε καθεστώς μερικής ή πληρους παρανομίας, υπό την ανοχή της πολιτείας. «Η συνύπαρξη κατοικίας και νύχτας είναι αδύνατη. Η ηχορύπανση είναι τέτοια που κουνιέται το κρεβάτι» λέει.

«Λειτουργούν λες και δεν υπάρχουμε. Δεν θα παραδώσουμε την γειτονιά μας. Μας έχουν ρίξει ξύλο και μας έσπασαν τα γραφεία μας. Πολλά από αυτά τα μαγαζιά δεν έχουν καν άδειες ή έχουν άδειες άσχετες με αυτό που πραγματικά είναι. Πρόσφατα, άνοιξε νέα "πίστα" και δουλεύει χωρίς άδεια!» εξηγεί η κυρία Βασιλική Μπάρκα. Όπως λένε κάτοικοι της περιοχής, έχει αλλοιωθεί πλέον ο χαρακτήρας της γειτονιάς και φοβούνται ότι το ποτάμι δεν θα έχει γυρισμό. «Ζητούμε από τον κ. Καμίνη να εφαρμόσει τους νόμους» σημειώνει.

Κυριακή 5 Δεκεμβρίου 2010

Η σωτηρία των Αθηνών, αντικείμενο συμποσίου

Η καταβύθιση του κέντρου των Αθηνών σε συνθήκες πολλαπλής κρίσης κινητοποιεί την ακαδημαϊκή κοινότητα εντός κι εκτός Ελλάδος. Την περασμένη Κυριακή το συμπόσιο «Αθήνα σε Κρίση» στο Μουσείο Μπενάκη συγκέντρωσε πλήθος πολιτών και «ειδικών», σε μία προσπάθεια να αναζητηθούν λύσεις για την αντιστροφή της πορείας. Το συμπόσιο σηματοδότησε επίσης τη συνεργασία του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου και της Πολυτεχνικής Σχολής Λωζάννης, με άξονα την εφαρμογή ερευνητικών προγραμμάτων για την έξοδο των Αθηνών από το τέλμα.

ΣXETIKA ΘEMATΑ
Μεγάλο προσκλητήριο για την Αθήνα
Αποψη: Το ίζημα του χρόνου και η επιβράδυνση της Αθήνας
Αυτή η κρίση είναι μόνο το σύμπτωμα

Αυτή η κρίση είναι μόνο το σύμπτωμα

  • Δημητρης Ρηγοπουλος, Η Καθημερινή, Kυριακή, 5 Δεκεμβρίου 2010

Ο Χάρι Γκούγκερ ήρθε πρώτη φορά στην Αθήνα κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες. Με τρένο, μέσω της παλιάς Γιουγκοσλαβίας, τον Ιούλιο του 1974. Η επιστράτευση τους βρήκε κάπου ανάμεσα στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα. «Το τρένο ήταν γεμάτο και κάποια στιγμή, φτάνοντας στον σταθμό της Αθήνας, υπήρχε χιλιάδες κόσμος έτοιμος να επιβιβαστεί, ανάμεσά τους και πολλοί τουρίστες, που προσπαθούσαν να γυρίσουν στην πατρίδα τους. Ο αστυνομικός με συμβούλευσε να μην αποβιβαστώ λόγω της κατάστασης. Δεν υπήρχε περίπτωση να γυρίσω πίσω. Θα κατέβαινα στην Αθήνα ο κόσμος να χαλάσει. Κι αυτό κάναμε. Οι έξοδοι ήταν φραγμένες κι εμείς βγήκαμε από το παράθυρο. Κυριολεκτικά».

  • Η Αθήνα του 1974

Ο Γκούγκερ, σήμερα διάσημος αρχιτέκτονας και καθηγητής, θυμάται την Αθήνα του 1974 και τη συγκρίνει με την Αθήνα που πρέπει να μελετήσει για τους επόμενους μήνες μαζί με τους μεταπτυχιακούς φοιτητές Αρχιτεκτονικής του Ομοσπονδιακού Πολυτεχνείου της Λωζάννης.

«Ημασταν πολύ τυχεροί γιατί είχαμε όλη την πόλη δική μας. Οι τουρίστες είχαν εξαφανιστεί λόγω των γεγονότων κι εμείς ζούσαμε ιστορικές στιγμές της Ελλάδας από τόσο κοντά. Πριν από την οριστική πτώση της χούντας, θυμάμαι μιλάγαμε με κόσμο στα καφενεία και είχαμε σχηματίσει την εντύπωση ότι οι Ελληνες δεν είχαν παράπονα για την κατάσταση. Κανείς δεν εκφραζόταν αρνητικά για το καθεστώς. Αλλά γρήγορα ανακαλύψαμε πως αυτή η εικόνα οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στον φόβο. Το βράδυ που επέστρεψε ο Καραμανλής ήταν σαν να έγινε έκρηξη στην πόλη. Με ρωτάτε για την Αθήνα του τότε και την Αθήνα του σήμερα. Αν έλεγα μία σημαντική διαφορά, θα πω ότι η Αθήνα του τότε έμοιαζε πιο συνεκτική, πιο περιποιημένη, πιο αρχοντική».

Και πώς τη βλέπουν οι εικοσάρηδες μεταπτυχιακοί από τη Λωζάννη; «Αυτό που ακούω αρκετά έντονα από τα παιδιά είναι ότι περίμεναν κάτι πολύ χειρότερο. Διαπιστώνουν με σχετική έκπληξη ότι η Αθήνα δεν είναι αυτό το απαίσιο μέρος για το οποίο είχαν ακούσει ή διαβάσει, αλλά μια πόλη με αρκετά όμορφα μέρη». Η μελέτη της ελβετικής «ομάδας» θα εκπονηθεί κατά τη διάρκεια του φετινού ακαδημαϊκού έτους και θα εστιαστεί σε αστικά θέματα τοπικού ενδιαφέροντος για το κέντρο της Αθήνας, ενώ θα επεκταθεί και σε μεγαλύτερη κλίμακα. Το πρώτο εξάμηνο θα ολοκληρωθεί με ένα γενικό σχέδιο/«αστική συγκρότηση», ακολουθούμενο από το δεύτερο εξάμηνο, οπότε και θα προταθεί μια σειρά αρχιτεκτονικών έργων τα οποία θα ενθαρρύνουν την ενοποίηση και θα συμβάλουν στην αρχιτεκτονική ποιότητα του δομημένου περιβάλλοντος.

Ενα από τα πράγματα που εκπλήσσουν τον πάντα ψύχραιμο συνομιλητή μου είναι η κραυγαλέα έλλειψη εμπιστοσύνης ανάμεσα στο (ελληνικό) κράτος και την ιδιωτική πρωτοβουλία. «Δεν είμαι αφελής, γνωρίζω ότι από κάπου προέκυψε αυτή η δύσκολη σχέση. Αλλά έχω την άποψη πως δεν μπορεί να συνεχιστεί αν θέλει η Ελλάδα να προχωρήσει. Από αυτήν την άποψη, η κρίση είναι μια ευκαιρία. Τώρα η χώρα είναι υποχρεωμένη να αναζητήσει νέες ισορροπίες. Και, φυσικά, η κρίση είναι το σύμπτωμα. Ας δούμε τι υπάρχει από κάτω».

Δεν ήταν σε μεγάλα κέφια ο Χάρι Γκούγκερ την ημέρα που μιλήσαμε. Λίγες ώρες νωρίτερα είχε πληροφορηθεί τα αποτελέσματα ενός κρίσιμου δημοψηφίσματος στη χώρα του, την Ελβετία. Η πλειοψηφία των συμπατριωτών του ψήφισε «ναι» στην αυτόματη απέλαση των ξένων πολιτών που υποπίπτουν σε σοβαρά εγκλήματα, όπως φόνοι και βιασμοί. «Ντρέπομαι ως Ελβετός. Η κοινωνία μας διαιρείται επισήμως». Η συζήτηση για το ελβετικό δημοψήφισμα μας φέρνει στον τίτλο του ερευνητικού προγράμματος: «Αθήνα, πόλη των μεταναστών». Δεν έχει την παραμικρή αμφιβολία για το όνομα, η ιστορία της Αθήνας είναι χαραγμένη από ιστορίες μετανάστευσης, εσωτερικής ή εξωτερικής. «Και η Αθήνα είχε πάντα εξαιρετικές επιδόσεις στην απορρόφηση μεταναστών. Αλλά σήμερα έχουμε για πρώτη φορά ένα μεταναστευτικό ρεύμα τόσο ριζικά διαφοροποιημένο, χωρίς τον παραμικρό δεσμό με την ελληνική ζωή και κουλτούρα. Η μαύρη εργασία δείχνει τεράστια και είναι σίγουρο ότι κάποιοι κερδίζουν από τη σημερινή κατάσταση».

  • Η Πανεπιστημίου

Σε ένα αστικό περιβάλλον ανοιχτής κρίσης τα σχέδια για την πεζοδρόμηση της οδού Πανεπιστημίου ηχούν κάπως παράξενα στα αυτιά του Χάρι Γκούγκερ. «Οταν μια πόλη έχει να αντιμετωπίσει τόσα προβλήματα, το να πεζοδρομήσεις έναν μεγάλο δρόμο, να φυτεύσεις δέκα δέντρα είναι η εύκολη λύση, το τυπικό πολιτικό ένστικτο».

Αλλά την Αθήνα την αγαπάει, λατρεύει τη ζωή στον δρόμο, «ξέρετε αυτό δεν είναι κάτι αυτονόητο για όλες τις πόλεις», το λέει και με κοιτάζει στα μάτια. Και στην ερώτηση του φωτογράφου Αλέξανδρου Φιλιππίδη για τη γειτονιά που θα πρότεινε σε έναν φίλο του Ελβετό, δεν χάνει καθόλου χρόνο, αν και παιδεύεται λίγο με το όνομα. «Θα του έλεγα ανεπιφύλακτα να πάει στο Μοσχάτο. Μου αρέσει η κλίμακα αυτής της γειτονιάς, το εύρος των δρόμων, τα σπίτια με τους μικρούς κήπους, η αίσθηση της θάλασσας που είναι κοντά».

Οταν θα τελειώσει η συνέντευξη, θα βγούμε έξω από το ξενοδοχείο του, σε έναν κεντρικό δρόμο του Μεταξουργείου. Αυτός, ένας Ελβετός με λευκό δέρμα, ανάμεσα στους παρίες της Αθήνας. Δευτέρα πρωί και τη μικρή μας βόλτα συνοδεύουν παιδιά 20 ετών που ψάχνουν τη δόση τους. Στην οδό Ιάσονος οι εικόνες είναι τρομακτικές. Σε λίγες ώρες θα προσγειωνόταν στην καρδιά της Ευρώπης. Τι να σκεφτόταν;

  • Αρρωστη περιοχή το Γεράνι

Δύο ημέρες πριν συναντηθούμε, ο Ελβετός αρχιτέκτονας, που κέρδισε το βραβείο στη φετινή Μπιενάλε της Βενετίας για λογαριασμό μιας άλλης πόλης την οποία μελέτησε σε βάθος, του Μπαχρέιν, έκανε μια βόλτα στο Γεράνι, την περιοχή ανάμεσα στην οδό Αθηνάς και την πλατεία Κουμουνδούρου. Σοκαρίστηκε. Οχι τόσο για την κοινωνική κατάρρευση (στην οποία επέμεναν πολλοί Ελληνες φίλοι του). «Αισθάνθηκα κατάθλιψη ως αρχιτέκτονας». Και να σκεφτεί κανείς ότι σήμερα το Γεράνι είναι σε απείρως καλύτερη κατάσταση, ακόμη κι αν το συγκρίνεις με την αντίστοιχη εικόνα πριν από λίγους μήνες.

«Βλέπεις σκόρπια νεοκλασικά, πολλά από τα οποία σε κακή κατάσταση, και ανάμεσά τους, μεγάλα άχαρα κτίρια. Αυτό που έγινε είναι λάθος και θα πρέπει να δούμε τι μπορεί να γίνει για να αλλάξει. Η καταθλιπτική αρχιτεκτονική δημιουργεί από μόνη της ανθυγιεινές συνθήκες, δεν μου φαίνεται επομένως καθόλου περίεργο που στη συγκεκριμένη γειτονιά αναπτύχθηκαν φαινόμενα κοινωνικής παραβατικότητας και επιθετικότητα. Η περιοχή φωνάζει “είμαι άρρωστη”, σαν να έχει βομβαρδιστεί με κακά κτίρια. Τα κτίρια που φτιάχνεις δεν είναι άσχετα με τις ζωές που θα έχεις μετά. Και αυτό το περιβάλλον είναι άρρωστο». Αρα, τι προτείνει ο ίδιος; Εναν βομβαρδισμό από την ανάποδη; «Δεν μιλάω για κατεδαφίσεις, διαπιστώνω μόνο ότι οι προσδοκίες από την αρχιτεκτονική στην Ελλάδα είναι σχετικά περιορισμένες».

  • Αρκετή φιλοσοφία, λίγη στρατηγική

Είναι απόγευμα Κυριακής στο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη και πολλοί από όσους παρακολουθούν το συμπόσιο «Η Αθήνα σε κρίση» αισθάνονται τη φυσιολογική κούραση που αισθάνεται κανείς έχοντας ακούσει μπόλικες εικοσάλεπτες εισηγήσεις. Το πρόγραμμα έχει εκτροχιαστεί, είμαστε σχεδόν δύο ώρες μετά το «χρονοδιάγραμμα» της συνάντησης. Είναι η ώρα της «στρογγυλής τράπεζας», της κουβέντας ανάμεσα σε αρχιτέκτονες· ο μοναδικός μη αρχιτέκτονας της «παρέας» είναι ο νέος δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης, ο οποίος λίγο αργότερα θα εισπράξει το θερμό χειροκρότημα πολλών από τους παρευρισκομένους. Ανάμεσα στους συνδαιτυμόνες του τραπεζιού και ο Χάρι Γκούγκερ. «Γνώριζα ότι οι αρχαίοι Ελληνες ήταν καλοί στη φιλοσοφία, αλλά σήμερα βλέπω ότι και οι σύγχρονοι Ελληνες είναι το ίδιο καλοί. Σήμερα είχαμε αρκετή φιλοσοφία, αρκετούς τακτικισμούς και λίγη στρατηγική», επισήμανε ο Ελβετός καθηγητής. Και μετά απευθύνθηκε στους συναδέλφους του: «Είσαστε έτοιμοι να παρέμβουμε στο hardware ή θα μείνουμε σε μια απλή αναβάθμιση του software;».

Το ίζημα του χρόνου και η επιβράδυνση της Αθήνας

  • Του Παναγιωτη Tουρνικιωτη* Η Καθημερινή, Kυριακή, 5 Δεκεμβρίου 2010

Η Αθήνα, όπως κάθε πόλη που ζει τη μακρά διάρκεια, είναι ιζηματογενής, δηλαδή είναι σχηματισμένη από τη διαδοχική εναπόθεση φυσικών και πολιτισμικών υλικών, που αποτυπώνουν σε επάλληλα στρώματα μεταβολές, που έχουν λάβει ή συνεχίζουν να λαμβάνουν χώρα.

Κάτω από την πόλη βρίσκονται όλες οι πόλεις που έζησαν στον ίδιο τόπο, αφήνοντας να ξεφυτρώνουν δείγματα χαμένου χρόνου, που έχουν αντέξει στον άνθρωπο και τους καιρούς, μαζί με επιλεγμένα στρώματα, που έχουν ανασκαφεί για να προσθέσουν νόημα στο παρόν.

Πάνω στη πόλη ορθώνονται νέα και παλιά κτίρια, που μεταβάλλονται αργά ή γρήγορα, νεοκλασικά ή μοντέρνα, συντηρημένα ή εγκαταλελειμμένα αλλά «ζωντανά».

Ζούμε σε ένα ίζημα που εξαρτάται από τον χρόνο και παραπέμπει αναπόφευκτα σε αυτόν, έχει αποτυπωμένο επάνω του ένα ρυθμό. Αυτό είναι το ίζημα του χρόνου.

Η σύγχρονη Αθήνα είναι μια πολύ «γρήγορη» πόλη. Η ταχύτητα με την οποία αλλάζει στα μεταπολεμικά χρόνια την έχει καταστήσει ανοίκεια. Δεν προλαβαίνει να κατακαθήσει η κάθε εποχή της και ανακατώνεται πάλι ο χρόνος της. Αυτή είναι η «κρίση» του χτισμένου σώματός της!

Εχουμε ανάγκη την προστασία του χρόνου. Πρέπει να μπορείς να διαβάζεις στην πόλη τη διαστρωμάτωση, όπως διαβάζεις την ηλικία στο πρόσωπο, στο ρούχο ή στο χαρτί. Πρέπει να βλέπεις την ηλικία του χώρου, με τις ρυτίδες και τις ουλές.

Στόχος είναι η επιβράδυνση της Αθήνας! Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ξεπεράσουμε το πάγωμα του αρχαιολογικού χώρου, εξασφαλίζοντας την ώριμη γοητεία του χτισμένου. Δεν μιλάω για «κατασκευές» του χρόνου, σαν το επίστρωμα των τοίχων του Πικιώνη, που μετέτρεψε το ίζημα σε collage.

Η σύγχρονη πόλη να βιώνεται στην τέταρτη διάσταση της στρωματογραφίας, περίπου όπως στον κυβισμό, όταν περνάς βιαστικά από στρώση σε στρώση. Η διαφάνεια και η συνύπαρξη των εποχών να ορίζουν τη μακρά διάρκεια. Οι επάλληλοι χρόνοι να γράφουν ταυτόχρονα χωρίς να αποτελούν κατασκευή.

Για να συμβεί αυτό ας αρχίσουμε περιορίζοντας τα εκατό χρόνια προστασίας του ισχύοντος αρχαιολογικού νόμου στα πενήντα. Τα έχω ήδη «περάσει» και πιστεύω ότι εξασφαλίζουν το «ζωντανό» ίζημα του χρόνου που κατακάθεται αργά και σταθερά χωρίς να είναι ακόμα απολίθωμα.

* Ο κ. Παναγιώτης Τουρνικιώτης είναι αρχιτέκτων.

Μεγάλο προσκλητήριο για την Αθήνα

Αρχιτέκτονες, πολεοδόμοι, πολίτες, πολιτικοί συσπειρώνονται για τη σωτηρία της πόλης – Αρχή, ένα συμπόσιο με διεθνές ενδιαφέρον
  • Του Δημητρη Pηγοπουλου, Η Καθημερινή, Kυριακή, 5 Δεκεμβρίου 2010

Δεν πάει άλλο. Δεν μπορεί να πάει άλλο. Η πολλαπλή κρίση της Αθήνας αφυπνίζει, κινητοποιεί, εγείρει. Πολιτικοί, αρχιτέκτονες, πολεοδόμοι, πανεπιστημιακοί, θεωρητικοί του άστεως, δημοσιογράφοι και πολίτες συσπειρώνονται σε μια πανστρατιά κατεπείγοντος χαρακτήρα για τη σωτηρία της πόλης. Παρά τις διαπιστώσεις, τις εξαγγελίες, τις προτάσεις, τα οραματικά προγράμματα, το 2011 θα βρει ένα μεγάλο, ένα αδιανόητα μεγάλο τμήμα του κέντρου της πρωτεύουσας σε συνθήκες οριακές, κατάρρευσης του κοινωνικού ιστού, όπως τόνισε από το βήμα του αμφιθεάτρου του Μουσείου Μπενάκη ο αρχιτέκτονας Ανδρέας Κούρκουλας, πριν από μια εβδομάδα. Το συμπόσιο «Αθήνα σε κρίση», προϊόν προγράμματος για το οποίο δούλεψε με τη συνάδελφό του Αριάδνη Βοζάνη εκ μέρους του Μετσόβιου Πολυτεχνείου, είναι μια συνεργασία του ελληνικού ιδρύματος με την Ομοσπονδιακή Πολυτεχνική Σχολή της Λωζάννης (EPFL) που φέρνει μαζί φοιτητές των δύο σχολών με θέμα την «Αθήνα σε κρίση».

Η επιτυχία του συμποσίου (η μεγάλη αίθουσα ήταν σχεδόν κατάμεστη παρά την ηλιόλουστη ημέρα) και το διεθνές ενδιαφέρον υπογραμμίζουν αυτό που είπε ο Χάρι Γκούγκερ, ο γνωστός αρχιτέκτονας και καθηγητής στη Σχολή της Λωζάννης: «Η Αθήνα ενδιαφέρει». Γιατί είναι η ιστορική πρωτεύουσα της Ευρώπης, εδώ όπου γεννήθηκε η ευρωπαϊκή σκέψη. Και, δυστυχώς, όπως σημείωσε, τα κακά νέα ταξιδεύουν γρήγορα.

Ο Ζήσης Κοτιώνης, καθηγητής στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ανέλυσε διεξοδικά τη ραγδαία ανθρωπολογική μεταβολή που βιώνει τα τελευταία χρόνια το κέντρο της Αθήνας, την αποφλοίωση της πυρηνικής οικογένειας ως κυρίαρχου μοντέλου κατοίκησης. Αν οι πολυκατοικίες χτίστηκαν για να στεγάσουν οικογένειες με την πιο παραδοσιακή μορφή, ποιο κέλυφος αρχιτεκτονικό θα πρέπει να εφεύρουμε για να καλύψει τη νέα κοινωνική πραγματικότητα με τις μονογονεϊκές οικογένειες, τα άτεκνα ζευγάρια, τους μοναχικούς της πόλης ή τους μετανάστες; Στην ανθρωπολογική μεταβολή, ο Ζήσης Κοτιώνης επισήμανε και μια εντυπωσιακή αντίφαση: ενώ στο κέντρο παρατηρείται αύξηση των άδειων διαμερισμάτων, ποτέ οι άστεγοι δεν ήταν περισσότεροι.

Η Ντόρα Γαλάνη, πρόεδρος της ΕΑΧΑ, επέμεινε ότι η αρχιτεκτονική δεν φτάνει. «Η Αθήνα έχει επείγουσα ανάγκη από κατοίκους και εθελοντές», τόνισε.

Ο Βασίλης Καρύδης, βοηθός Συνήγορος του Πολίτη, έθεσε ως προτεραιότητες την επανάκτηση του δημόσιου χώρου από τους πολίτες και την επιστροφή του αισθήματος ασφάλειας.

Ο Γιάννης Πολύζος, πρόεδρος του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου και Περιβάλλοντος Αθήνας, αναφέρθηκε σε πλεονεκτήματα της Αθήνας που κάποτε τα θεωρούσαμε δεδομένα (την πολυλειτουργικότητα και την πολυμειξία των χρήσεων) και τώρα κινδυνεύουμε να τα χάσουμε. Πρότεινε πολλαπλά προγράμματα ανάπλασης δομημένου χώρου σε περιοχές μεσαίων αστικών στρωμάτων προκειμένου να συγκρατηθούν πληθυσμοί στο λεκανοπέδιο. Υπεραμύνθηκε της πεζοδρόμησης της οδού Πανεπιστημίου, απορρίπτοντας τις αιτιάσεις περί «έργου βιτρίνας».

Η Μαρία Καλτσά, γενική γραμματέας Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος, παρουσίασε τη στρατηγική του υπουργείου για την περιοχή Γεράνι (κάτω από την οδό Αθηνάς, μέχρι την πλατεία Κουμουνδούρου). Κατά τη διάρκεια έρευνας που πραγματοποίησε για λογαριασμό του ΥΠΕΚΑ η ομάδα SARCHA, επισημαίνεται ότι στην περιοχή οι Ελληνες όχι μόνο διατηρούν ισχυρή παρουσία αλλά αποτελούν την πλειονότητα.

Ο Γιώργος Καμίνης, νέος δήμαρχος Αθηναίων, αναγόρευσε σε κυρίαρχο το θέμα της ασφάλειας. «Αλλά η απάντηση δεν μπορεί να είναι σε καμία περίπτωση η καταστολή», έσπευσε να προσθέσει. Επισήμανε τις αντικειμενικές δυσκολίες σε προγράμματα επανακατοίκησης του ιστορικού κέντρου («πώς να προσελκύσεις νεαρά ζευγάρια από τη στιγμή που δεν υπάρχει ούτε ένα σχολείο στην περιοχή;») και υπογράμμισε το ολέθριο λάθος να συσσωρευτούν οι προνοιακές δομές σε μια μικρή ακτίνα (συσσίτια αστέγων, κοινωνικό φαρμακείο, κοινωνικό παντοπωλείο, ΟΚΑΝΑ). Και για το μέλλον που αρχίζει στην περίπτωση του Δήμου Αθηναίων την 1η Ιανουαρίου; «Συνθήκες πλήρους διαφάνειας, συμμαχία με κατοίκους και ομάδες εθελοντών, κινητοποίηση των 11.000 υπαλλήλων του δήμου».

  • Τα καταφύγια των αδυνάτων

«Δεν μας αρκεί πια ούτε η αρχιτεκτονική και πολύ περισσότερο ούτε η πολεοδομία που, κατά τη γνώμη μου, αποδείχθηκε ανεπαρκής και ως επιστήμη», τονίζει στην «Κ» ο αρχιτέκτονας Ηλίας Ζέγγελης, καθηγητής στο Berlage Institut. «Θέλουμε νέα εργαλεία, νέες ειδικότητες να εμπλουτίσουν τις παρεμβάσεις μας σε τόσο σύνθετα φαινόμενα, θέλουμε σίγουρα οικονομολόγους, κοινωνιολόγους, αρχιτέκτονες και πολιτικούς. Tα προβλήματα έχουν αμβλυνθεί, είναι πολύπλοκα κι εδώ χρειαζόμαστε ειδικότητες σε βάθος. Ολα αυτά τα ζητήματα είναι πρωτίστως πολιτικά. Φυσικά, χρησιμοποιείς τους ειδικούς σε κάθε θέμα. Αλλά ο φορέας και η βούληση πρέπει να προέρχονται από το κράτος.

»Το πρόγραμμά μας αφορά το στοίχημα της αναζωογόνησης της περιοχής του Κεραμεικού και του Μεταξουργείου. Και χρησιμοποιώ τη λέξη «αναζωογόνηση» και όχι τη λέξη «αναβάθμιση» γιατί ο στόχος μας δεν είναι να φύγουν άνθρωποι. Γιατί και στον Κεραμεικό και στο Μεταξουργείο μένουν πολλοί άνθρωποι που ενοικιάζουν διαμερίσματα. Και θέλουμε να αποφύγουμε να ανεβούν οι τιμές τόσο πολύ που θα υποχρεώσουν τους ντόπιους να φύγουν. Εμείς προτείνουμε αυτό που είχε κάνει ο Λε Κορμπιζιέ στο Παρίσι, ένα είδος site de refuge, ένα είδος καταφυγίου, δηλαδή, για τους αδύνατους. Εκεί θέλεις ένα κράτος να επιδοτήσει ενοίκια, αλλά και οι ιδιώτες μπορούν να επιδοτήσουν, επιτρέποντας ταυτόχρονα στον εαυτό τους ένα σχετικά ικανοποιητικό ποσοστό κέρδους».